Katedra Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Bazylika katedralna Narodzenia NMP w Sandomierzu – kościół gotycki wzniesiony ok. 1360, rozbudowany w poł. XV w. Barokowa fasada świątyni pochodzi z 1670. W latach 1708–1776 nastąpiła barokizacja wnętrza. Pod koniec XIX w. katedrę odnowiono według wytycznych ks. J. Karsznickiego (m.in. okładzina elewacji z cegły). Katedra od 1818, bazylika mniejsza od 1960.

Wyposażenie wnętrza późnobarokowe i rokokowe (ołtarz główny późnobarokowy z czarnego inkrustowanego marmuru, ołtarze boczne rokokowe rzeźbił M. Polejowski). Polichromie w prezbiterium i na ścianach, w stylu bizantyjsko-ruskim z 1. poł. XV w., odkrywane stopniowo i odnawiane w latach 1887–1934, na sklepieniu przez J. Makarewicza 1933, w nawach J. Bukowskiego 1935–1939. Ściany naw bocznych obudowane są boazerią z obrazami 1708–1737, malowanymi przez K. de Prevot, przedstawiającymi m.in. rzeź ludności Sandomierza przez Tatarów oraz mord rytualny. W katedrze znajdują się liczne nagrobki.

Bazylika katedralna Narodzenia NMP w Sandomierzu – kościół gotycki wzniesiony ok. 1360, rozbudowany w poł. XV w. Barokowa fasada świątyni pochodzi z 1670. W latach 1708–1776 nastąpiła barokizacja wnętrza. Pod koniec XIX w. katedrę odnowiono według wytycznych ks. J. Karsznickiego (m.in. okładzina elewacji z cegły). Katedra od 1818, bazylika mniejsza od 1960.

Wyposażenie wnętrza późnobarokowe i rokokowe (ołtarz główny późnobarokowy z czarnego inkrustowanego marmuru, ołtarze boczne rokokowe rzeźbił M. Polejowski). Polichromie w prezbiterium i na ścianach, w stylu bizantyjsko-ruskim z 1. poł. XV w., odkrywane stopniowo i odnawiane w latach 1887–1934, na sklepieniu przez J. Makarewicza 1933, w nawach J. Bukowskiego 1935–1939. Ściany naw bocznych obudowane są boazerią z obrazami 1708–1737, malowanymi przez K. de Prevot, przedstawiającymi m.in. rzeź ludności Sandomierza przez Tatarów oraz mord rytualny. W katedrze znajdują się liczne nagrobki.

Historia

• 1148 – najstarszy znany zapis dotyczący świątyni ufundowanej prawdopodobnie przez Bolesława Krzywoustego około roku 1120 – pochodzący z bulli papieża Eugeniusza III.
• 1191 – Kazimierz Sprawiedliwy nadaje kościołowi prawa kolegiaty. Pierwszym prepozytem kolegiaty został Wincenty Kadłubek, kustoszem natomiast Czesław Odrowąż.
• 1303 – kolegiata zostaje ograbiona. Inspiracja przypisywana jest Janowi Muskacie.
• ok. 1360 – przebudowa świątyni w stylu gotyckim.
• 1375 – biskup Florian Mokrski funduje ołtarz św. Jadwigi.

Pochowani w katedrze

• Marcin z Urzędowa (zm. 22 czerwca 1573)