Kolejka wąskotorowa
Czytaj dalej
Przeworska Kolej Dojazdowa (PKD, pierwotnie "Wąskotorowa Kolej Lokalna Przeworsk-Dynów", niem. Schmalspurige Localbahn Przeworsk-Dynow, SLPD, znana też jako przeworsko-dynowska kolejka wąskotorowa) – wąskotorowa linia kolejowa łącząca Przeworsk i Dynów, biegnąca doliną rzeki Mleczki. Powstała na potrzeby obsługi Cukrowni w Przeworsku.
HistoriaPrzed I wojną światowąKoncepcja budowy i eksploatacji kolei przeworskiej powstała w okresie cesarstwa austro-węgierskiego, a staranie o rozpoczęcie budowy kolei zapoczątkowali w 1894 r. ówcześni właściciele ziemscy hrabiowie Roman Scypior z Łopuszki Wielkiej i Skrzyński z Bachórza, po zbudowaniu przez księcia Andrzeja Lubomirskiego cukrowni "Przeworsk". Zasadniczym celem funkcjonowania kolei było dostarczanie buraków do cukrowni oraz przewóz z ziemi brzozowskiej płodów rolnych, drewna, żwiru i kamienia. Rozpoczęcie budowy kolei nastąpiło w 1900. W pierwszej kolejności oddano do użytku 44 km linii oraz 6 budynków stacyjnych i mieszkalnych, a także warsztaty w Przeworsku. Całkowite oddanie do eksploatacji i oficjalne otwarcie całej 46,2 km linii wraz z budynkami i parowozownią zwrotną w Dynowie nastąpiło 8 września 1904. Początkowo tabor kolei przeworsko-dynowskiej stanowiło: 3 lokomotywy, 7 wagonów osobowych i 45 towarowych. Po 3 latach przybyło 6 wagonów towarowych. W 1910 kolej dysponowała 4 lokomotywami, 7 wagonami osobowymi i 55 towarowymi. Po kolejnych 3 latach tabor uzupełniono o kolejne 10 wagonów towarowych. W pierwszym, pełnym roku eksploatacji kolei (1905), z możliwości przejazdu skorzystało 45 tys. pasażerów. Rok później na podróż koleją zdecydowało się 62 tys. osób, a w 1908 ich liczba przekroczyła 85 tys. Tuż przed wybuchem wojny, w 1913, z usług kolei wąskotorowej skorzystało 110 tys. pasażerów. Mieli oni możliwość podróżowania wagonami 2 i 3 klasy (dopiero w 1913 wprowadzono do użytku jeden wagon 1 klasy). W latach 1904-1913 z wygodniejszych wagonów korzystało tylko 2,3-6,1% podróżnych. Gros wszystkich klientów kolei (90-96%) decydowało się na podróż wagonami 3 klasy. Pozostałe 0,3-3,8% pasażerów stanowiły osoby podróżujące wg taryfy wojskowej. W pierwszym, pełnym roku eksploatacji kolei (1905), przewieziono ładunki i towary o łącznej masie 25,8 tys. t. Kolejne lata przyniosły stopniowy wzrost przewozów towarowych koleją przeworsko-dynowską. W 1909 klienci kolei zlecili przewóz ładunków o masie 32,3 tys. t. Rok później osiągnięto 44,1 tys. t, a rok 1911 zamknięto jeszcze lepszym wynikiem - 48,9 tys. t. Po II wojnie światowejW latach 50. XX w. nastąpiła zmiana rozstawu z 760 mm na 750 mm. W latach 70. PKP wprowadziło transportery dla wagonów normalnotorowych. W 1986 wycofano trakcję parową. Wkrótce zawieszono regularny ruch pasażerski. 30 września 1991 kolejka wąskotorowa Przeworsk-Dynów z lat 1890-1904 została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A-463, a w ramach tego tunel (niedaleko stacji Szklary) z lat 1890-1904 i drewniane schronisko kolejowe. PKD dziśOd 01.01.2012r. Powiatowy Zarząd Dróg w Przeworsku objął w zarząd Przeworska Kolejke. Przeworska Kolej Dojazdowa dysponuje 6 lokomotywami Lxd2, w tym 3 są czynne. Zestawienie: Przeworsk:
Bachórz (karczma)
AtrakcjeKolej słynie z tunelu w Szklarach o długości 602 m - jedynego na kolejach wąskotorowych w Polsce. Są też 2 długie mosty stalowe nad rzeką Mleczka, jest też dużo mostów 10 - 15 m które są na jednym prześle, jest również most kamienny. Kolejną atrakcją są widoki z wagonów 'letniaków', które mają dach, lecz nie mają szyb, , podczas przejazdu jest czynny bar, przechodzenie z wagonu do wagonu też jest taką mała atrakcją, gdy przejścia między wagonami się ruszają. Karczma w Bachórzu, oferuje zestawy obiadowe. Dla wycieczkowiczów jest opcja grillowania - drewno zapewnia kolejka. Jest też możliwość kąpieli w rzece San, podczas 2 godzinnego postoju w Dynowie. Dodatkową atrakcją jest możliwość przejazdu 4-osobową drezyną motorową na trasie Bachórz-Dynów-Bachórz lub Bachórz-Tunel/Szklary-Bachórz. Przebieg trasyTrasa jest uznawana za najpiękniejszą, jeśli chodzi o koleje wąskotorowe, ponieważ występuje tutaj każdy typ krajobrazu, podróż zaczynamy w wielkiej dolinie rzeki Wisłok, następnie kolejka pokonuje, długie i proste odcinki między polami uprawnymi, mijamy również dwa, długie i stalowe mosty, za stacją tak zwaną 'środkową', Kańczugą, potem w Łopuszce Małej, mijamy sztuczny zbiornik, gdzie latem można się wykąpać a następnie tory biegną wzdłuż drogi łączącej Przeworsk z Dynowem, kolejnym ciekawym otoczeniem jaki spotykamy na trasie są tory, które są położone przed domami mieszkalnymi, czasem są to bardzo bliskie odległości, więc wydaje się, że przejeżdżamy przez czyjś ogród, zaczynają się też ostre łuki, i wysokie podjazdy, gdy mijamy Jawornik Polski, zaczyna się las i las kończy się przejazdem przez tunel, gdzie po wyjeździe widać przepiękny krajobraz Pogórza Dynowskiego, powoli kolejka zjeżdża w dół, doliny rzeki San, gdzie są spore łuki, most kamienny i pola uprawne. Po całej 46-kilometrowej linii kursuje turystyczny pociąg Pogórzanin. W Dynowie stoi jako pomnik parowóz Px48-1734. Stacje
|
- Zaloguj się albo zarejestruj aby dodać komentarz
- 200 odsłon