Kościół św. Józefa Oblubieńca NMP

Kościół Wizytek w Warszawie, pod wezwaniem Opieki św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi – późnobarokowy kościół, zbudowany w 1728–1761 według projektu Karola Baya, zlokalizowany w dzielnicy Śródmieście przy ulicy Krakowskie Przedmieście 34. Należy do parafii pod wezwaniem św. Krzyża.

Kościół Wizytek w Warszawie, pod wezwaniem Opieki św. Józefa Oblubieńca Niepokalanej Bogurodzicy Maryi – późnobarokowy kościół, zbudowany w 1728–1761 według projektu Karola Baya, zlokalizowany w dzielnicy Śródmieście przy ulicy Krakowskie Przedmieście 34. Należy do parafii pod wezwaniem św. Krzyża.

Historia

Siostry Wizytki sprowadziła z Francji do Polski Ludwika Maria Gonzaga. W 1654 wprowadziła zakonnice do przygotowanego dla nich niewielkiego, drewnianego klasztoru z kościołem. Kamień węgielny pod murowany kościół pod wezwaniem św. Józefa położył prymas Polski Wacław Leszczyński w 1664. Równolegle postępowała budowa klasztoru, w którym królowa była częstym gościem. Niedokończony kościół spłonął w 1695.

Dopiero w 1728 rozpoczęto budowę nowego kościoła w jego obecnym kształcie. Kościół ten projektował Karol Bay na co wskazuje podpisany z nim kontrakt z 1727 roku, fundatorką była Elżbieta Helena Sieniawska. W 1734 budowę przerwano z braku funduszy i w kilka lat później kontynuowano dzięki pomocy córki fundatorki, Marii Zofii Czartoryskiej i innych ofiarodawców, choć pod innym kierownictwem, gdyż Karol Bay zmarł w 1740. W 1754 zawalił się dach, co zainicjowało II etap budowy kościoła prowadzony w latach 1754-62. Autorem zwieńczenia fasady i wielkiego ołtarza został Efraim Schroeger. Rzeźby na fasadzie i ambonie są dziełem Jana Jerzego Plerscha. Zarysowanie sklepień kościoła w 1765 spowodowało konieczność wymurowania skarp bocznych. 15 sierpnia 1761 odprawiono w kościele pierwszą mszę św., a konsekracji kościoła 20 września dokonał biskup kijowski Józef Andrzej Załuski.

Od tamtych czasów kościół przetrwał do dziś w niezmienionym stanie, przybywały jedynie pewne elementy we wnętrzu. Jeden z zabytków warszawskich nie zniszczonych w czasie II wojny światowej. Od 1960 roku aż do emerytury ksiądz i poeta - Jan Twardowski - był rektorem tego kościoła.

Architektura

Fasada kościoła jest jednym z najciekawszych elementów budowli. Jej dolna część jest prawdopodobnie dziełem Karola Baya, który stworzył dzieło charakterystyczne dla okresu dojrzałego baroku (pojawiła się też hipoteza że jej projektantem był Gaetano Chiaveri). Falujący, jakby w ruchu będący mur podzielony parami kolumn, rozbudowany, łamany gzyms daje doskonałe efekty światłocieniowe i wzbogaca bryłę budowli. Zwieńczenie fasady jest nieco bardziej płaskie i jego autorstwo przypisuje się Efraimowi Szregerowi lub Jakubowi Fontanie. Nad portalem herb Zakonu Wizytek - serce przebite strzałami, zwieńczone krzyżem. Jest to kościół jednonawowy z rzędami kaplic. Na końcu nawy znajduje się zamknięte prosto prezbiterium, przykryte sklepieniem kolebkowym z lunetami, opartym na pasach sklepieniowych. Nad kolumnami bardzo szerokie belkowanie, bogato urozmaicony gzyms. Delikatna dekoracja stiukowa o charakterze rokokowym głównie na łukach arkad otwartych do nawy.

W kościele znajduje się epitafium ks. Jana Twardowskiego w formie klęcznika z wyrytym jednym z ostatnich wierszy księdza-poety.

W latach 2009-2010, w związku z Rokiem Chopinowskim, elewacje kościoła zostały poddane konserwacji. Jednocześnie wycięto drzewa zasłaniające fasadę kościoła od strony Krakowskiego Przedmieścia. W kościele znajdują się organy, na których w latach 1825-1826 grał Fryderyk Chopin, będąc uczniem Liceum Warszawskiego. Tu odbywały się niedzielne msze dla uczniów liceum, a kompozytorowi powierzono rolę organisty licejskiego. Do dzisiaj większość piszczałek została wymieniona, natomiast sam prospekt organowy jest oryginalny.