Łopusze

Łopusze – nazwa obejmująca dwa szczyty w najdalej na wschód wysuniętej części Beskidu Wyspowego, który traci już tutaj swój „wyspowy” charakter i tworzy pasmo o równoleżnikowym przebiegu. Kolejno od zachodu na wschód znajdują się w nim mało wybitne wzniesienia: Górczyna (522 m), Łopusze Zachodnie (661 m), Łopusze Wschodnie (612 m), Kobyła (603 m), Kopiec (585 m) i Szczełba (511 m). Pasmo to tworzy północne zbocza doliny potoku Rozdzielec.

Najwyższym szczytem tego pasma jest Łopusze Zachodnie. Wznosi się ponad miejscowościami: Żegocina, Bytomsko, Rajbrot, Rozdziele. Kilkanaście potoków spływających ze zboczy Łopusza wpada do Potoku Saneckiego, Uszwicy lub potoku Rozdzielec. Od sąsiedniego na południe grzbietu Kamionna – Cuba oddziela go Przełęcz Rozdziele (ok. 480 m). Po północnej stronie Łopusza znajduje się mniejsze i należące już do Pogórza Wiśnickiego wzniesienie Żarnówki.

Nazwa góry pochodzi od łopuchów (ludowa nazwa lepiężnika), które niegdyś tak masowo porastały jej zbocza, że przez miejscową ludność były wykorzystywane jako podściółka dla bydła. Ludowa nazwa góry to „Łopuse”, na austriackich mapach figuruje ona pod błędną nazwą Opuszcza. Miejscowa ludność używała także nazwy Patryja, dawniej bowiem na szczycie Łopusza Zachodniego stała drewniana wieża triangulacyjna przez ludność nazywana patryją. Kazimierz Ignacy Sosnowski w wydanym w 1948 przewodniku Ziemia Krakowska używał nazwy Opuszcze.

Obecnie zbocza góry, z wyjątkiem południowych są całkowicie zalesione. Zbocza południowe są częściowo zalesione, w niektórych jednak miejscach pola uprawne wsi Rozdziele podchodzą pod sam szczyt góry. Tu właśnie, w ładnym widokowym miejscu pod szczytem Łopusza Zachodniego (na wysokości 658 m) znajduje się gospodarstwo agroturystyczne z noclegami dla turystów i wczasowiczów, minielektrownią, pasieką, wędzarnią i młynem.

Z odsłoniętych terenów pod szczytem Łopusza rozległa panorama widokowa na południową i południowo-zachodnią stronę obejmująca takie szczyty Beskidu Wyspowego i Gorców, jak (od lewej): Chełm, Pasmo Łososińskie (nakładające się na szczyty Cichonia, Modyni i Ostrej), w głębi Gorc, Mogielica i Łopień (poniżej niego Paproć). Znaczną część horyzontu przesłania pobliski grzbiet Kamionnej.

Przydrożne kapliczki

Na Łopuszu znajduje się kilka kapliczek:

• Kapliczka szafkowa na słupie przy niebieskim szlaku turystycznym. Zadbana, otoczona ogródkiem z pięknymi kwiatami. Wewnątrz drewnianej szafki przykrytej blaszanym daszkiem drewniany krzyż z Jezusem Chrystusem oraz figurka Matki Boskiej Bolesnej w koronie i Orłem Białym na piersi. Obok ławeczka dla turystów na spoczynek i chwilę refleksji.
• Kaplica Pana Jezusa Miłosiernego na działce pana Józefa Pławeckiego. Zbudowana z drewna w charakterze otwartej wiaty. Wewnątrz na kamiennym postumencie piękna drewniana figura Jezusa Miłosiernego. Na ścianach kaplicy religijne obrazy tj. Matka Boża Bocheńska,Święty Ojciec Pio,Kościół w Rozdzielu,Matka Boża Bistricka. W kaplicy ławeczki dla turystów i wiernych gromadzących się na koronce do Miłosierdzia Bożego. Nieopodal kaplicy gospodarstwo agroturystyczne "Rosochatka" z okazałym młynem wiatrowym.
• Kapliczka szafkowa na drzewie. Wewnątrz drewnianej szafki zawieszonej na drzewie znajduje się figurka Pana Jezusa ukrzyżowanego.Obok ławeczka dla turystów. Kapliczką opiekuje się rodzina Durbasów.
• Krzyż przy starej drodze kościelnej. Upamiętnia katastrofę lotniczą z maja 2002 roku, kiedy to zginęły 4 osoby (Polka-tłumaczka, 3 Niemców ). Na krzyżu wizerunek Chrystusa. Niżej pod krzyżem symboliczny grób ofiar katastrofy.
• Kapliczka na lipie przy domu u Filipki. Ma około sto lat. Przywieziona do Rozdziela w 2014 roku z Jawiszowic koło Oświęcimia. Została zrekonstruowana i odnowiona. Kapliczka drewniana, figura gipsowa . W czasie rekonstrukcji odkryto 3 warstwy farb. Obecny stan wiernie nawiązuje do stanu jej pierwotnego wykonania.

Wszystkie kapliczki leżą na terenie wsi Rozdziele, przy niebieskim szlaku turystycznym.

Łopusze – nazwa obejmująca dwa szczyty w najdalej na wschód wysuniętej części Beskidu Wyspowego, który traci już tutaj swój „wyspowy” charakter i tworzy pasmo o równoleżnikowym przebiegu. Kolejno od zachodu na wschód znajdują się w nim mało wybitne wzniesienia: Górczyna (522 m), Łopusze Zachodnie (661 m), Łopusze Wschodnie (612 m), Kobyła (603 m), Kopiec (585 m) i Szczełba (511 m). Pasmo to tworzy północne zbocza doliny potoku Rozdzielec.

Najwyższym szczytem tego pasma jest Łopusze Zachodnie. Wznosi się ponad miejscowościami: Żegocina, Bytomsko, Rajbrot, Rozdziele. Kilkanaście potoków spływających ze zboczy Łopusza wpada do Potoku Saneckiego, Uszwicy lub potoku Rozdzielec. Od sąsiedniego na południe grzbietu Kamionna – Cuba oddziela go Przełęcz Rozdziele (ok. 480 m). Po północnej stronie Łopusza znajduje się mniejsze i należące już do Pogórza Wiśnickiego wzniesienie Żarnówki.

Nazwa góry pochodzi od łopuchów (ludowa nazwa lepiężnika), które niegdyś tak masowo porastały jej zbocza, że przez miejscową ludność były wykorzystywane jako podściółka dla bydła. Ludowa nazwa góry to „Łopuse”, na austriackich mapach figuruje ona pod błędną nazwą Opuszcza. Miejscowa ludność używała także nazwy Patryja, dawniej bowiem na szczycie Łopusza Zachodniego stała drewniana wieża triangulacyjna przez ludność nazywana patryją. Kazimierz Ignacy Sosnowski w wydanym w 1948 przewodniku Ziemia Krakowska używał nazwy Opuszcze.

Obecnie zbocza góry, z wyjątkiem południowych są całkowicie zalesione. Zbocza południowe są częściowo zalesione, w niektórych jednak miejscach pola uprawne wsi Rozdziele podchodzą pod sam szczyt góry. Tu właśnie, w ładnym widokowym miejscu pod szczytem Łopusza Zachodniego (na wysokości 658 m) znajduje się gospodarstwo agroturystyczne z noclegami dla turystów i wczasowiczów, minielektrownią, pasieką, wędzarnią i młynem.

Z odsłoniętych terenów pod szczytem Łopusza rozległa panorama widokowa na południową i południowo-zachodnią stronę obejmująca takie szczyty Beskidu Wyspowego i Gorców, jak (od lewej): Chełm, Pasmo Łososińskie (nakładające się na szczyty Cichonia, Modyni i Ostrej), w głębi Gorc, Mogielica i Łopień (poniżej niego Paproć). Znaczną część horyzontu przesłania pobliski grzbiet Kamionnej.

Przydrożne kapliczki

Na Łopuszu znajduje się kilka kapliczek:

• Kapliczka szafkowa na słupie przy niebieskim szlaku turystycznym. Zadbana, otoczona ogródkiem z pięknymi kwiatami. Wewnątrz drewnianej szafki przykrytej blaszanym daszkiem drewniany krzyż z Jezusem Chrystusem oraz figurka Matki Boskiej Bolesnej w koronie i Orłem Białym na piersi. Obok ławeczka dla turystów na spoczynek i chwilę refleksji.
• Kaplica Pana Jezusa Miłosiernego na działce pana Józefa Pławeckiego. Zbudowana z drewna w charakterze otwartej wiaty. Wewnątrz na kamiennym postumencie piękna drewniana figura Jezusa Miłosiernego. Na ścianach kaplicy religijne obrazy tj. Matka Boża Bocheńska,Święty Ojciec Pio,Kościół w Rozdzielu,Matka Boża Bistricka. W kaplicy ławeczki dla turystów i wiernych gromadzących się na koronce do Miłosierdzia Bożego. Nieopodal kaplicy gospodarstwo agroturystyczne "Rosochatka" z okazałym młynem wiatrowym.
• Kapliczka szafkowa na drzewie. Wewnątrz drewnianej szafki zawieszonej na drzewie znajduje się figurka Pana Jezusa ukrzyżowanego.Obok ławeczka dla turystów. Kapliczką opiekuje się rodzina Durbasów.
• Krzyż przy starej drodze kościelnej. Upamiętnia katastrofę lotniczą z maja 2002 roku, kiedy to zginęły 4 osoby (Polka-tłumaczka, 3 Niemców ). Na krzyżu wizerunek Chrystusa. Niżej pod krzyżem symboliczny grób ofiar katastrofy.
• Kapliczka na lipie przy domu u Filipki. Ma około sto lat. Przywieziona do Rozdziela w 2014 roku z Jawiszowic koło Oświęcimia. Została zrekonstruowana i odnowiona. Kapliczka drewniana, figura gipsowa . W czasie rekonstrukcji odkryto 3 warstwy farb. Obecny stan wiernie nawiązuje do stanu jej pierwotnego wykonania.

Wszystkie kapliczki leżą na terenie wsi Rozdziele, przy niebieskim szlaku turystycznym.

Piesze szlaki turystyczne

– niebieski: Bochnia – Nowy Wiśnicz – Kamień Grzyb – Paprotna (obok Kamieni Brodzińskiego) – Rajbrot – Łopusze – Przełęcz Rozdziele – Widoma – góra Kamionna – Pasierbiecka Góra – Tymbark.

– z Żegociny na szczyt Łopusza Zachodniego, do skrzyżowania z szlakiem niebieskim. Czas przejścia 1 h (↓ 45 min), różnica wzniesień 290 m.