Aleja Niepodległości

0

Aleja Niepodległości – aleja w dzielnicy Śródmieście, Mokotów i Ochota w Warszawie.

Czytaj dalej

Aleja Niepodległości – aleja w dzielnicy Śródmieście, Mokotów i Ochota w Warszawie.

Przebieg

Ulica rozpoczyna się przy tzw. Dworcu Południowym u zbiegu z aleją Wilanowską. Przebiega głównie przez Mokotów, by od ul. Batorego stać się granicą Ochoty na zachodzie i Śródmieścia na wschodzie oraz przeciąć Pole Mokotowskie i Trasę Łazienkowską. Kończąc swój bieg, przy skrzyżowaniu z ul. Koszykową, przechodzi w ul. Tytusa Chałubińskiego.

Historia

Ulica powstała w latach 30. XX wieku, a ostateczne prace zakończono w 1938, choć do 1939 trwały prace kosmetyczne związane z jej wykończeniem.

Aleja wchłonęła 2 wcześniejsze ulice - Topolową biegnącą przez tereny wojskowe pomiędzy Koszykową do dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej oraz Włodarzewską wytyczoną po drugiej stronie Pola Mokotowskiego na początku XX wieku pomiędzy Rakowiecką a Madalińskiego. Ulica ta była początkowo piaszczystą drogą otoczoną niską zabudową i gliniankami i do 1922 nazywana była Spokojną. Droga nabrała znaczenia po rozszerzeniu granic Warszawy w 1916.

W 1841 na osi dzisiejszej Alei urządzono pole wyścigowe, przeniesione później na ul. Polną. Od 1910 na polu mokotowskim zaczęły powstawać lotniska, a po I wojnie światowej odbywały się tu parady wojskowe, z czego najokazalsza miała miejsce w 1928 z okazji X-lecia odzyskania niepodległości. Przebicie ulicy przez Pole Mokotowskie pozwoliło na połączenie zachodniego Mokotowa ze Śródmieściem.

Aleja miała być pierwszym etapem trasy N-S, która miała biec od Marymonckiej przez Powązki, Śródmieście, Chałubińskiego, Pole Mokotowskie, przedłużoną Włodarzewską do Puławskiej. Plany Stefana Starzyńskiego pokrzyżowała II wojna światowa i dopiero po jej zakończeniu udało się połączyć Puławską z Aleją w rejonie Dworca Południowego.

Wraz z budową alei powstawały kolejno budynki - w części śródmiejskiej biegnie pomiędzy zabudowaniami Politechniki Warszawskiej i wojskowymi, dalej na południe znajduje się powojenny gmach GUS, Biblioteki Narodowej oraz Urzędu Patentowego. W rejonie GUS-u znajdowało się osiedle domków fińskich, które z czasem rozebrano, a w ich miejscu powstał park z przewagą drzew owocowych, jakie sadzili kiedyś dla siebie mieszkańcy tych domków. Przy Rakowieckiej w 1924 rozpoczęto budowę gmachu SGGW i SGH. Za Rakowiecką w latach 20. XX wieku powstały budynki mieszkalne, zarówno wille jak i kamienice. W 1948 pomiędzy Wiktorską a Madalińskiego powstało duże osiedle WSM, pomiędzy Odyńca i Woronicza powstało osiedle Wierzbno, będące poligonem doświadczalnym warszawskiego budownictwa mieszkaniowego. W części mokotowskiej znajduje się także Klub Garnizonowy (Kino Grunwald) oraz siedziba Polskiego Radia.

Szczególną uwagę zwraca kompleks budynków na rogu al. Niepodległości i ul. Koszykowej (al. Niepodległości 245). Jest to jedna z większych inwestycji przedwojennego Funduszu Kwaterunku Wojskowego (1931-1933). Znajdowały się tu mieszkania oficerów garnizonu warszawskiego, w tym wykładowców Wyższej Szkoły Wojennej oraz jej słuchaczy (mieszkali tu m.in. mjr Stanisław Skarżyński i płk Kazimierz Iranek-Osmecki). Składa się z dwóch skrzydeł, dłuższego (9 klatek schodowych) od ul. Koszykowej, i krótszego (3 klatki schodowe) od ówczesnej ul. Topolowej, w narożu oraz na końcu dłuższego skrzydła posiada dwie bramy. Od strony ul. Koszykowej łączył się z kompleksem Wyższej Szkoły Wojennej, na przedłużeniu krótszego skrzydła w 1936 rozpoczęto budowę kolejnego budynku.

W XVIII wieku pomiędzy Dolną a Rakowcem przez Mokotów przechodziła linia umocnień z czasów Insurekcji kościuszkowskiej. W 1939 linia obrony miasta biegła od Pola Mokotowskiego do Parku Dreszera wzdłuż alei Niepodległości oraz przy Wawelskiej. W 1944 aleja ponownie stała się granicą — pomiędzy Odyńca, Puławską i Woronicza bronił się pułk Baszta aż do 27 września.

Otoczenie

  • Politechnika Warszawska (plac Politechniki)
  • Główny Urząd Statystyczny (nr 208)
  • Biblioteka Narodowa (nr 213)
  • Ministerstwo Obrony Narodowej (nr 218)
  • Służba Wywiadu Wojskowego (nr 243)
  • Pole Mokotowskie
  • Szkoła Główna Handlowa
    • Budynek "A" (Pawilon Doświadczalny) - ul. Rakowiecka 24 (1924-26)
    • Budynek "B" (Pawilon Biblioteczny) - ul. Rakowiecka 22B (1927-30)
    • Budynek "G" (Gmach główny) - al. Niepodległości 162 (1951-55)
    • Budynek "C" - al. Niepodległości 128 (2003-2006)
    • Budynek "F" - al. Niepodległości 164 (1978-84)
    • Dom Studenta SGH nr 1 "Sabinki" - al. Niepodległości 147
    • Klub Studencki SGH "Park" - al. Niepodległości 196
  • Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
  • Polskie Radio (nr 77/85)
  • Komenda Główna Straży Granicznej (nr 100)
  • Uniwersytet Warszawski tzw. "Ośrodek Ksawerów" (nr 22) - m.in. Centrum Europejskie UW oraz Ośrodek Studiów Amerykańskich.

Stacje metra:

  • A10 Pole Mokotowskie
  • A9 Racławicka
  • A8 Wierzbno
  • A7 Wilanowska

Ważniejsi mieszkańcy

  • Na rogu ul. Szustra (Dąbrowskiego) i Alei Niepodległości mieszkał w swojej wilii Stefan Starzyński. Dziś w tym miejscu znajduje się poświęcona mu tablica.
  • W mieszkaniu przy Alei Niepodległości 159 mieszkał i został aresztowany Jan Bytnar (na budynku tablica pamiątkowa).
  • Przy Alei Niepodległosci 223 po powstaniu warszawskim ukrywał się Władysław Szpilman. To właśnie tutaj spotkał on Wilma Hosenfelda, który mu pomagał (te wydarzenia upamiętania tablica odsłonięta 4 grudnia 2011).
  • W kamienicy przy Alei Niepodległosci 163 w latach 1998-2010 mieszkał Ryszard Kaczorowski (również tablica pamiątkowa odsłonięta w 2010).

Aleja Niepodległości - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.