Bazylika Matki Boskiej Bolesnej Królowej Polski

Bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski – obecnie największy kościół w Polsce, znajdujący się w województwie wielkopolskim w miejscowości Licheń Stary niedaleko Konina. Położony jest na terenie sanktuarium maryjnego, ważnego katolickiego ośrodka religijnego w kraju. Budowlę wzniesiono dla upamiętnienia objawień z lat 1813 i 1850-1852, których świadkami byli Tomasz Kłossowski i Mikołaj Sikatka.

Bazylika Matki Bożej Bolesnej Królowej Polski – obecnie największy kościół w Polsce, znajdujący się w województwie wielkopolskim w miejscowości Licheń Stary niedaleko Konina. Położony jest na terenie sanktuarium maryjnego, ważnego katolickiego ośrodka religijnego w kraju. Budowlę wzniesiono dla upamiętnienia objawień z lat 1813 i 1850-1852, których świadkami byli Tomasz Kłossowski i Mikołaj Sikatka.

Świątynia

Monumentalna pięcionawowa bazylika z centralną kopułą zbudowana jest na planie krzyża. Składa się z części głównej, dzwonnicy, wieży oraz trzech okazałych portyków. Powstała z inicjatywy ks. Eugeniusza Makulskiego MIC według projektu mgr inż. arch. Barbary Bieleckiej. Głównymi konstruktorami byli mgr inż. Ryszard Wojdak (obecnie dr inż.) i mgr inż. Marek Kin. Wzniesiona została w latach 1994-2004. Generalnym wykonawcą robót budowlanych była firma Budimex S.A. Powstanie świątyni zostało sfinansowane z datków pielgrzymów.

Jest to obecnie największa świątynia w Polsce i jedna z największych na świecie. Na placu przed bazyliką może zgromadzić się ok. 250 000 wiernych.

12 czerwca 2004 roku odbyła się konsekracja bazyliki, jako Wotum Kościoła Katolickiego na Wielki Jubileusz Narodzenia Chrystusa. Pierwszym kustoszem Sanktuarium i proboszczem tamtejszej parafii został ks. Eugeniusz Makulski MIC. Obecnie funkcję kustosza pełni ks. Wiktor Gumienny MIC, zaś proboszczem jest ks. Stanisław Kosiorowski MIC.

Kalendarium budowy bazyliki

• 29 maja 1994 – nuncjusz papieski ks. arcybiskup Józef Kowalczyk poświęcił plac pod budowę nowej świątyni
• 22 czerwca 1994 – ks. proboszcz Eugeniusz Makulski MIC na tym placu odprawił mszę świętą, poświęcił narzędzia pracy i rozpoczął budowę "pierwszą łopatą"
• 25 maja 1995 – ks. prymas Józef Glemp wmurował kamień węgielny przywieziony z Watykanu z grobu św. Piotra Apostoła (kamień ten poświęcił osobiście w grudniu 1994 roku Jan Paweł II)
• 29 czerwca 1996 – ks. biskup Bronisław Dembowski poświęcił Złotą Kaplicę Trójcy Świętej
• 20 czerwca 1998 – ks. biskup Roman Andrzejewski poświęcił Kaplicę Narodzenia Pańskiego
• 7 czerwca 1999 – Jan Paweł II odwiedził Licheń i poświęcił budowę świątyni
• 26 czerwca 2000 – ks. arcybiskup Józef Kowalczyk poświęcił Dzwon Maryja Bogurodzica – największy w Polsce
• 6 listopada 2001 – zakończenie budowy wieży
• 12 czerwca 2004 – konsekracja bazyliki
• 2 lutego 2005 – nadanie świątyni tytułu bazyliki mniejszej
• 2 lipca 2006 – przeniesienie Cudownego Obrazu Matki Bożej Licheńskiej z kościoła św. Doroty do bazyliki
• 2 lipca 2007 – poświęcenie i oficjalne przekazanie do użytkowania organów
• 2 lipca 2010 – powstało Muzeum im. ks. Józefa Jarzębowskiego w Licheniu Starym (umiejscowione nad prezbiterium; wejście do muzeum znajduje się z tyłu kościoła).

Podziemia kościoła

W dolnej części świątyni znajdują się kaplice:

• Kaplica św. Trójcy – najstarsza z kaplic i zarazem pierwsze w całym kościele miejsce, w którym odbywały się nabożeństwa. Została oddana do użytku w czerwcu 1996 roku.
• Kaplica bł. 108 Męczenników – duża kaplica z obrazem Pana Jezusa wśród bł. 108 Męczenników w głównym ołtarzu, który był zawieszony w centralnym miejscu podczas beatyfikacji ofiar II wojny światowej 13 czerwca 1999 roku w Warszawie. Została uroczyście poświęcona 9 czerwca 2001 roku przez biskupa włocławskiego Bronisława Dembowskiego.

• Kaplica Piety – centralne miejsce zajmuje rzeźba bolejącej Matki, trzymającą swego syna Jezusa Chrystusa (autorstwa Marcina Ziemnickiego).

Symbolika

Do kościoła prowadzą 33 stopnie nawiązujące do lat życia Chrystusa na ziemi. W świątyni znajduje się 365 okien symbolizujących liczbę dni w roku kalendarzowym, 52 otwory drzwiowe symbolizujące liczbę tygodni w roku kalendarzowym oraz 12 kolumn symbolizujących dwunastu apostołów.

Zgodnie z zamysłem architektonicznym bazylika przypomina falujący złoty łan zboża. Przejawia się to w dekoracji roślinnej placu przed świątynią oraz w architekturze samej świątyni. Zauważalne jest to m.in. w oknach wypełnionych szkłem o odcieniu złotawo-bursztynowym, ze ślusarką z anodowanego aluminium w formie kłosów oraz kolumnach w portykach i we wnętrzu świątyni.

Organy

W bazylice licheńskiej znajduje się największy w Polsce, a trzynasty na świecie, zespół organów, posiadający razem 157 głosów i składający się z pięciu instrumentów:

• organów głównych (81 głosów, 4 manuały, pedał)
• organów zachodnich (52 głosy, 2 manuały, pedał)
• organów wschodnich (8 głosów )
• pozytywu prezbiterialnego zachodniego (8 głosów)
• pozytywu prezbiterialnego wschodniego (8 głosów).

Organy wybudowała w latach 2003-2007 polska firma organmistrzowska Dariusza Zycha z Wołomina, zaś projekt dyspozycji opracował prof. Andrzej Chorosiński z Warszawy. Dyspozycja organów głównych w swych założeniach nawiązuje do wielkich francuskich organów symfonicznych.

Największa piszczałka (o dźwięku C) pochodzi z głosu Subkontrabas 32' organów głównych i ma ponad 10 metrów wysokości.

Wszystkie instrumenty połączone są elektronicznie z 6-manuałowym stołem gry, umieszczonym w prezbiterium. Łącznie więc główny kontuar posiada 157 głosów (w sumie ok. 20 000 piszczałek).

Niezależnie od centralnego kontuaru, organy główne i zachodnie posiadają swoje własne kontuary wraz z mechaniczną trakturą gry, zaś pozytywy prezbiterialne i organy wschodnie sterowane są wyłącznie elektronicznie z głównego kontuaru w prezbiterium.

Kopuła

Widoczna z daleka kopuła bazyliki ma 25 m średnicy i 45 m wysokości, wsparta jest na dwukondygnacyjnej żelbetowej kolumnadzie, wspartej na 4 żelbetowych słupach. Od środka widoczna jest dekoracyjna srebrno-złota czasza wykonana ze stali i anodowanego aluminium. Na zewnątrz kopuła pokryta jest płytkami z aluminium anodowanego na złoty kolor.

Dzwonnice

W 65-metrowej dzwonnicy będącej częścią bazyliki zawieszony jest dzwon Maryja Bogurodzica.

W pobliżu bazyliki stoi kolejna dzwonnica z trzema dzwonami odlanymi przez ludwisarnię Felczyńskich.

Wieża

Na szczycie 141,5-metrowej wieży znajdują się dwa tarasy widokowe – górny na wysokości 114 m -czyli na 31 piętrze i dolny na wysokości 98 m – czyli na 27 piętrze, z których, przy dobrej pogodzie, rozciąga się widok na odległość do 30 km od Lichenia.

Opinie negatywne

Historyk sztuki Małgorzata Omilanowska, od 2012 wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego w rządzie Donalda Tuska uznała architekturę świątyni za przykład kiczu i tandety. Koszt budowy i rozmiary świątyni krytycznie zostały ocenione w utworze muzycznym "Ewakuacja Watykanu" Tymona Tymańskiego, który ukazał się na płycie Wesele, wydanej przez zespół Tymon & The Transistors.