Kamienica Heinricha von Rybischa we Wrocławiu – dom, wzniesiony w latach 1526-1531, częściowo tylko odbudowany po zniszczeniach wojennych z 1945, zlokalizowany przy ul. Ofiar Oświęcimskich (dawniej Junkerstraße) nr 1.
Heinrich von Rybisch był pomysłodawcą rozbiórki w roku 1529 dwunastowiecznego opactwa w podwrocławskim wówczas (dziś w granicach miasta) Ołbinie, na którego miejscu później powstał kościół św. Michała Archanioła. Materiały, które pozostały z rozbiórki przeznaczono na budowę rezydencji Rybischa oraz wybrukowanie Nowego Targu, a rzeźby zostały wmurowane w inne domy.
Dom Rybischa zajmował obszerny kompleks pomiędzy dzisiejszą ul. Ofiar Oświęcimskich (róg Gepperta) a Kazimierza Wielkiego. Rybisch nakazał wyrzeźbić na portalach i pilastrach portret własny i własnej żony, rodowe herby, a także scenę przedstawiającą narodziny ich syna Siegfrieda. Oprócz tego polecił umieścić aforyzmy skierowane do zazdroszczących mu bogactwa mieszczan, jeden z nich głosił, w wolnym przekładzie, "Jeśli jesteś pobożny, bez zawiści i nienawiści, wybuduj sobie lepszy dom, a mnie pozostaw ten".
Budynek był dwupiętrowy, służył głównie celom reprezentacyjnym: mieścił bibliotekę, zbiór obrazów i kolekcję monet. Znajdujący się na nim taras zwieńczała wieża widokowa z miedzianym hełmem. Z tyłu domu znajdował się dziedziniec z fontanną, i dalej pomieszczenia gospodarcze i mieszkalne, a jeszcze dalej, nad brzegiem Czarnej Oławy (płynącej wówczas mniej więcej w miejscu dzisiejszej ul. Kazimierza Wielkiego) – letni dom, połączony drewnianym mostkiem z ogrodem po drugiej stronie.
Do dziś zachował się tylko fragment budynku – pieczołowicie odrestaurowany fragment bogato zdobionej fasady i portal przy Ofiar Oświęcimskich 1. Przed II wojną światową znajdowała się tam cukiernia. Na pierwszym piętrze kamienicy mieści się dawna pracownia i mieszkanie Hanny Krzetuskiej i Eugeniusza Gepperta; potem w tym miejscu znajdowało sie tu muzeum ich imienia prowadzone przez Akademię Sztuk Pięknych we Wrocławiu. W tej chwili w mieszkaniu działa Galeria Sztuki Współczesnej "Mieszkanie Gepperta" |