Kościół Bożego Ciała

Kościół pw. Bożego Ciała w Elblągu (niem. Heilige - Leichnam - Kirche) – świątynia w Elblągu, początkowo katolicka, później ewangelicko-augsburska, powstała na początku XV wieku. Obecnie Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa oraz Centrum Kultury Chrześcijańskiej.

Kościół pw. Bożego Ciała w Elblągu (niem. Heilige - Leichnam - Kirche) – świątynia w Elblągu, początkowo katolicka, później ewangelicko-augsburska, powstała na początku XV wieku. Obecnie Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa oraz Centrum Kultury Chrześcijańskiej.

Historia

Kościół Bożego Ciała został zbudowany na początku XV wieku, w miejscu drewnianej kaplicy św. Jerzego, którą w 1400 zniszczył pożar. Z płomieni ocalał wówczas jedynie Najświętszy Sakrament, ukryty w skórzanym woreczku, który znaleziono w trakcie przeszukiwania pogorzeliska. Na pamiątkę tego wydarzenia kościołowi nadano wezwanie Bożego Ciała. W czasie Reformacji kościół ten przeszedł w ręce protestantów. W 1643 ufundowano barokowe zwieńczenie wieży kościelnej, a w 1875 roku pokryto je nową blachą cynkową. Kościół został powiększony w 1896 roku, ponieważ nie mógł sprostać zadaniom ciągle rozrastającej się miejskiej parafii, do której należało nie tylko wiele wiosek, lecz i podmiejskie osiedle (dziś dzielnica Elbląga) Pangritz Kolonie. Dobudowano transept i prezbiterium.

Kościół posiadał unikatowe drewniane, wiszące sklepienie nie unoszące się ku górze, lecz opuszczające się ku dołowi, przedstawiającym jak gdyby spływające z góry łaskę Bożą. W czasie przebudowy w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku mistrz ciesielski Fechter rozbudował również sklepienie w nowo powstałej części kościoła.

W czasie walk o Elbląg kościół został wypalony, a jego wyposażenie nie wiadomo czy ewakuowane, czy również spalone. Do roku 1973 stał zrujnowany, a później po odpowiedniej adaptacji stał się w 1976 siedzibą Spółdzielczego Domu Kultury "Pegaz".

W grudniu 1981 ówczesny wojewoda elbląski na wniosek NSZZ Solidarność wydał decyzję o zwróceniu kościoła pw. Bożego Ciała władzom kościelnym.

Obecnie w kościele znajduje się Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa oraz Centrum Kultury Chrześcijańskiej.

Wyposażenie przed 1945

Ołtarz główny ufundowany został w roku 1646 przez mistrza garncarskiego David Guttrechta Tematem ołtarza była scena Ukrzyżowania. Ozdabiały go dwie duże białe kolumny, a obok nich znajdowały się postanie apostołów św. Piotra i św. Pawła. Nad sceną Ukrzyżowania górował obraz Chrystusa Zmartwychwstałego, a na samej górze - postać Chrystusa powracającego jako sędzia żywych i umarłych.

Ambona stojąca w pobliżu ołtarza, wsparta była na podstawie przedstawiającej Mojżesza z dwoma tablicami przykazań. Nad amboną była gołębica - symbol Ducha Świętego.

Najcenniejszymi przedmiotami w kościele były: krucyfiks z roku 1538, przedstawiają postać Chrystusa z głową skłonioną na ramieniu oraz znajdująca się na emporze organowej gotycka figura Matka Bożej

Organy 10 - głosowe zajmujące całą szerokość świątyni zostały ufundowane w 1716 roku przez Johanna J. Kettlera wypędzonego z Elbląga mieszczanina, który został dyrektorem faktorii Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej. W 1882 zostały one poddane renowacji, rozbudowane i poświęcone 29 października 1882.

W wieży znajdowały się dwa dzwony odlane w 1648 i 1870. W roku 1944 dzwony kościelne zostały skonfiskowane przez władze wojskowe III Rzeszy i wywiezione. Prawdopodobnie zostały przetopione.