Kościół św. Andrzeja Apostoła

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Łukowicy - zabytkowa drewniana świątynia rzymskokatolicka, wzniesiona w II połowie XVII wieku dla parafii w miejscowości Łukowica w powiecie limanowskim. Obiekt znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Kościół św. Andrzeja Apostoła w Łukowicy - zabytkowa drewniana świątynia rzymskokatolicka, wzniesiona w II połowie XVII wieku dla parafii w miejscowości Łukowica w powiecie limanowskim. Obiekt znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia

W latach 1673-1697 wzniesiono w centrum wsi Łukowica drewniany barokowy kościół w miejscu, gdzie wcześniej stał kościół gotycki. Świętynia została poświęcona 23 czerwca 1720 przez biskupa kijowskiego Jana Tarło.

W czasie swojej ponad 300-letniej historii kościół był wielokrotnie restaurowany. W trakcie jednej z tych prac w I poł. XIX wieku dobudowano przybudówki do prezbiterium.

Architektura

Kościół św. Andrzeja w Łukowicy posiada wyraźne cechy stylu barokowego. Wzniesiono go według zasad konstrukcji zrębowej, oszalowany i pokryty blachą. Posiada jedną nawę, zakończoną węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Po bokach dobudowano zakrystię i kaplicę boczną. Nad całością góruje czworoboczna, zwężająca się ku górze wieża, zwieńczona barokowym hełmem.

Zewnętrzną część prezbiterium zdobi przedstawienie Grupy Ukrzyżowania, z rzeźbami ludowymi z XVIII i XIX wieku. Charakterystyczny jest zbiór przedmiotów związanych z Męką Pańską, nawiązujących do przesłania Memento mori. Są to m.in. chusta św. Weroniki, a obok niej: gwoździe, młotek, bicze, cierniowa korona i obcęgi. Następnie od lewej strony: rękawica, dzbanek, pochodnia, kostki do gry, maczuga, kogut, suknia całodziana i powróz, zaś po prawej stronie czaszka trupia z piszczelami, kielich, kajdany, miecz, sakiewka Judasza ze srebrnikami, rózgi, włócznia i drabina.

Kościół otacza kamienny mur z XVIII wieku, w którym umieszczono kapliczki ze stacjami Drogi Krzyżowej.

Wnętrze

Wnętrze przykrywają pozorne sklepienia kolebkowe, ozdobione polichromią z XIX wieku. Wyróżnia się zwłaszcza przedstawienie Trójcy Świętej koronującej Najświętszą Marię Pannę. W innych miejscach na sklepieniu i ścianach znajdują się pozostałości starszych, datowanych na XVIII wiek malowideł.

Ołtarze

ołtarz główny

pochodzi z końca XVII wieku. Umieszczono w nim figurę Matki Bożej, która przesłaniana jest przez dwa obrazy: Matka Boża oraz św. Andrzej. Interesujący jest zwłaszcza wizerunek patrona kościoła - Apostoł został na nim przedstawiony z krzyżem w kształcie X, który symbolizować ma jego męczeńską śmierć. W zwieńczeniu ołtarza znajduje się przedstawienie Trójcy Przenajświętszej w otoczeniu chmur i promieni.

ołtarze boczne

późnobarokowe

• ołtarz Matki Bożej z dwoma obrazami: Matka Boża Nieustającej Pomocy oraz Przemienienie Pańskie
• ołtarz z obrazem św. Teresa od Dzieciątka Jezus
• ołtarz z obrazem Archanioł Michał w kaplicy bocznej

Wyposażenie

Większość wyposażenia kościoła jest drewniana i wykonana w stylu barokowym.

• klasycystyczna ambona z przełomu XVII i XVIII wieku, ozdobiona wizerunkami Ewangelistów i Chrystusa Pana.
• kamienna chrzcielnica z 1693.
• obraz św. Mikołaja w zakrystii z początku XVII wieku. Obraz jest wyblakły, ale sposób przedstawienia świętego jest rzadko spotykany: ukazano aż trzy atrybuty świętego: szatę biskupią, trzy złote kule oraz trzy panny, którym je podarował (według innych źródeł są to trzej młodzieńcy).
• trzy barokowe krucyfiksy.
• feretrony z XVII wieku.
• obraz Rodzina św. Anny z XVI wieku, będący pozostałością tryptyku.
• obraz św. Kingi z XVIII wieku.
• chór muzyczny zdobi ażurowa balustrada z prostokątnym wysunięciem do przodu.
• prospekt organowy - rokokowy, datowany na XVIII wiek. Dwudzielną szafę na piszczałki zdobi faliste belkowanie i liście akantu.