Meczet tatarski

Meczet w Bohonikach – jeden z pięciu – obok meczetu w Kruszynianach, Warszawie, Poznaniu i Gdańsku – czynnych meczetów w Polsce. Znajduje się we wsi Bohoniki.

Meczet w Bohonikach – jeden z pięciu – obok meczetu w Kruszynianach, Warszawie, Poznaniu i Gdańsku – czynnych meczetów w Polsce. Znajduje się we wsi Bohoniki.

Historia

Meczet zbudowany został na przełomie XIX i XX wieku, prawdopodobnie w 1873. Dokumentacja historyczna nie zachowała się, ale taką datę odkryto w 2005 podczas kapitalnego remontu ścian budynków na futrynie drzwi wejściowych. Świątynia powstała po pożarze wcześniejszego meczetu osadników tatarskich, który miał być zlokalizowany w pobliżu zabytkowego cmentarza położonego we wschodniej części wsi, a istniejącego prawdopodobnie od XVIII w., a być może nawet od XVII wieku.

Podczas II wojny światowej meczet został zdewastowany przez hitlerowców, którzy urządzili w nim szpital polowy. Po 1945 meczet kilkakrotnie przechodził drobne remonty. Pojawiły się plany rozbudowy, lecz konserwator zabytków nie zgodził się na rozbudowę.

W 2003 przeprowadzony został remont dachu; zmieniono wtedy dach blaszany na gontowy. w 2005 przeprowadzono remont generalny. Został on zrealizowany przy pomocy środków finansowych:

• Ministerstwa Kultury w ramach programu operacyjnego "dziedzictwo kulturowe", priorytet 1: "Rewaloryzacja zabytków nieruchomych i ruchomych;
• Funduszu Kościelnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
• Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego
• sponsorów prywatnych i
• budżetu Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej Bohoniki.

22 października 2012 roku zarządzeniem Prezydenta RP meczet został uznany za pomnik historii Polski

Architektura

Jest to prosta budowla drewniana o kubaturze 460 m³ zbudowana na planie prostokąta o wymiarach 11,49 m x 8,03 m.

Meczet podzielony jest na trzy części: męską i żeńską (zgodnie z wymogami islamu) oraz wspólny przedsionek, w którym zostawia się obuwie. Większa część – męska – od mniejszej – damskiej – oddzielona jest drewnianą ścianką (przepierzeniem) z poziomą szczeliną, zasłoniętą przejrzystą firanką pozwalającą obserwować przebieg nabożeństwa w części kobiecej. W części męskiej znajduje się powiększająca powierzchnię dla wiernych galeria wsparta na dwóch słupach. Oba pomieszczenia moją osobne wejścia ze wspólnego przedsionka z półkami na obuwie.

Najważniejszą częścią sali męskiej jest mihrab – wnęka wskazująca kierunek Mekki oraz minbar – kazalnica, używana w czasie południowej piątkowej modlitwy (w tym meczecie odbywa się raz w miesiącu).

Zgodnie z wymogami religii muzułmańskiej w meczecie nie ma żadnych wizerunków, a na zdobionych motywami pnącej winorośli (tzw. arabeską) ścianach zawieszono jedynie muhiry (cytaty wersetów z Koranu po arabsku). Podłogę meczetu wyłożono dywanami.

Meczet nie posiada minaretu, a jedynie cebulowato zakończoną kopułę ze złoconym półksiężycem. Drewniane ściany zewnętrzne pomalowane były na zielono. Budynek przykryty jest czterospadowym dachem namiotowym krytym gontem. Z zewnątrz i wewnątrz wyłożony jest deską szalunkową (obecnie lakierowaną), od wewnątrz – lakierowaną.

Wejście do meczetu wyłożone jest polbrukiem. Działka na której zbudowano meczet ma powierzchnię 44 arów, porośnięta jest lipami, klonami i topolami i ogrodzona metalową siatką. Brama wejściowa ma kształt półkolisty, jest koloru zielonego i jest zawsze otwarta. Przy meczecie znajdują się w ziemi fundamenty po niezrealizowanej rozbudowie meczetu. Pod ziemią mieszczą się przeciwpożarowe zbiorniki wodne.