Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu utworzono w 1957 w miejscowości Żarnowiec.
Na Muzeum składa się zabytkowy dworek z XVIII wieku, przebudowany z końcem XIX wieku oraz zabytkowy park o powierzchni ponad 3 hektarów. Stanowią one dar narodowy, przekazany pisarce Marii Konopnickiej w 1903 z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pisarskiej.
8 września 1903 Konopnicka wprowadziła się wraz z Marią Dulębianką, z którą pozostawała w głębokiej przyjaźni, do dworku w Żarnowcu. Tu spędzała wiosenno-letnie miesiące, prowadziła szeroką działalność społeczną i pisarską. Stąd razem podróżowały do Austrii, Francji, Niemiec, Włoch i Szwajcarii, których klimat służył zdrowiu Konopnickiej. Dulębianka miała w dworku swoją pracownię malarską.
Dworek w Żarnowcu od 1910 do 1956 pozostawał w posiadaniu jej rodziny. Przebywały tu córki poetki: Zofia Mickiewiczowa (związana z Żarnowcem od lat 20. do śmierci w 1956) i Laura Pytlińska – aktorka (występująca jako Maria Zawiejska).
W czasie okupacji Zofia udzielała schronienia i pomocy materialnej partyzantom. Dworek w Żarnowcu był przez pewien czas siedzibą Inspektoratu AK Krosno. Jej mąż Adam Stanisław Mickiewicz został aresztowany przez gestapo w 1942 i zginął w Auschwitz-Birkenau. Po wojnie Z. Mickiewiczowa przyjaźniła się z aktorką Wandą Siemaszkową, która w październiku 1945 przyjechała do Żarnowca.
W 1956 Zofia (na kilka miesięcy przed śmiercią), oraz inni spadkobiercy poetki, ofiarowali dworek i park narodowi polskiemu na muzeum biograficzne. W 1957 Ministerstwo Kultury i Sztuki powołało do życia Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu. Otwarcia ekspozycji muzealnych dokonano 15 września 1960, po przeprowadzeniu prac remontowych i konserwatorskich. W 1991 oddano do użytku budynek lamusa (dawniej spichlerz), w którym mieści się część ekspozycji. | 
