Muzeum Pożarnictwa

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – muzeum istniejące od 1982 roku we wsi Kotuń w województwie mazowieckim, w odległości 15 km na zachód od Siedlec.

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – muzeum istniejące od 1982 roku we wsi Kotuń w województwie mazowieckim, w odległości 15 km na zachód od Siedlec.

Historia

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu powstało w 1982 roku na podstawie uchwały Zarządu OSP w Kotuniu. Przez kilkanaście miesięcy przygotowywano pomieszczenia, gromadzono eksponaty, czyszczono je i konserwowano. Do prac organizacyjnych włączył się Zarząd Wojewódzki Związku OSP w Siedlcach z prezesem dr. Janem Markiem Zelentem –Wicewojewodą Siedleckim, Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Siedlcach z Dyrektorem Wacławem Kruszewskim i inż. Zygfrydem Czapskim - Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków, Muzeum Okręgowe w Siedlcach z Dyrektorem Zofią Więckowską, obecnie Czapską, Komenda Wojewódzka Straży Pożarnych w Siedlcach z Zastępcą Komendanta ppłk . Waldemarem Balą oraz Komenda Rejonowa Straży Pożarnych w Siedlcach z Komendantem por. inż. Romanem Jaszczukiem i wiele innych osób, a zwłaszcza Ochotnicze Straże Pożarne kilku powiatów ówczesnego województwa siedleckiego, które przekazywały eksponaty.

Kształt organizacyjny, jaki nadano muzeum w 1983 r. i jego dalsza rozbudowa jako oddziału Muzeum Okręgowego w Siedlcach, został wypracowany na wielu spotkaniach przedstawicieli wszystkich podmiotów zaangażowanych w jego powstanie. Najważniejszą decyzją, wyrażającą uznanie dla naszej placówki kulturalnej, było Zarządzenie Nr 40/83 Wojewody Siedleckiego z dnia 30.09.1983 r. o utworzeniu oddziału Muzeum Okręgowego w Siedlcach pod nazwą Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu i nadanie regulaminu przez Dyrektora Muzeum Okręgowego. Rangę tę podniosło uroczyste otwarcie stałej wystawy w dniu 25.11.1983 r. przez Wojewodę Siedleckiego płk. dypl. pilota Janusza Kowalskiego.

Po rozbudowie obiektu w latach 1984 - 1985 i 1987 - 1988 jego powierzchnia wzrosła trzykrotnie. W roku 2006 Muzeum zostało całkowicie wyremontowane.

Eksponaty

Muzeum mieści się w ciekawym architektonicznie budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Kotuniu. W ciągu 19 lat istnienia muzeum 850 eksponatów. Wśród nich jest 335 muzealiów technicznych i 515 muzealiów artystyczno-historycznych. Do powstania tak bogatej kolekcji przyczynili się strażacy z całej Polski, a zwłaszcza z terenu byłego woj. siedleckiego, którzy podarowali swoje własne pamiątki lub zabytkowe wyposażenie jednostek OSP i JRG. Muzeum posiada dział historii pożarnictwa, archiwum i bibliotekę.

Do ciekawszych eksponatów technicznych można zaliczyć ręczną sikawkę przenośną dwucylindrową ze składaną dźwignią z przełomu XVIII/XIX wieku; ręczne sikawki przenośne z początku XX wieku, produkowane przez firmę Józefa Troetzera w Warszawie, Fabrykę Wyrobów Żelaznych Braci Mencel w Warszawie, fabrykę Stanisława Trębickiego i S-ki w Warszawie i inne wytwórnie; sikawkę ręczną przewoźną ze skrzynią wodną na podwoziu jednoosiowym, która była na wyposażeniu Wojska Polskiego, broniącego przed atakami bombowymi mostu kolejowego na rzece Kostrzyń we wrześniu 1939 r.; motopompę Syrena I z 1935 roku, produkowaną przez firmę Lilpop Rau i Loewenstein w Warszawie; motopompę Silesia OM z 1933 roku, produkowaną przez firmę Karola Ochsnera i Syna w Bielsku; motopompę szwedzką m-ki Archimedes z 1947 roku, produkowaną w Sztokholmie i inne eksponaty np. bekadło przedłużone rogiem bawolim w celu uzyskania lepszej donośności głosu.

W sali historii, gdzie prezentowane są eksponaty artystyczno-historyczne, wśród sztandarów można zobaczyć sztandar OSP Wrotnów z 1925 r. – rękodzieło artystki ludowej. Płat sztandaru utkany został na krosnach w formie kapy. Przyszyty jest do niego obraz Św. Floriana, namalowany na białym płótnie przez wykonawczynię sztandaru. Są tu dyplomy nadane przez Związek Floriański dla OSP Mińsk Mazowiecki; pieczęcie sprzed 1915 roku w języku rosyjskim i okrągła ze Św. Florianem z lat 1915-1922 oraz fotografia z 1919 roku przedstawiająca pogrzeb strażaka w Żelaznej k. Skierniewic, dokumentująca stary rodowód strażackiego ceremoniału pogrzebowego.

Do najcenniejszych archiwaliów zalicza się ozdobny adres pamiątkowy II Zjazdu Głównego Związku Straży Pożarnych RP z 1924 roku, skierowany do Prezesa Rady Ministrów i Ministra Skarbu Władysława Grabskiego, z dedykacją następującej treści: „Zjednoczone Strażactwo Polskie na Walnym Swym Zjeździe w stolicy Najjaśniejszej Rzeczypospolitej składa wyrazy najwyższej czci założycielowi Związku Floriańskiego Panu Władysławowi Grabskiemu Prezesowi Rady Ministrów i Ministrowi Skarbu w uznaniu jego Myśli Państwowotwórczej i Orędownictwa dla ideologii Ochotnika – Obywatela – Strażaka. Warszawa d. 17 Sierpnia 1924 r.”. W środku czterech stron znajduje się czternaście podpisów Rady Nadzorczej, w tym Bolesława Chomicza i Józefa Tuliszkowskiego, oraz wszystkich uczestników Zjazdu.

W bibliotece muzeum zgromadzono ponad 300 tytułów książek pożarniczych i jednodniówek. Najstarsze pochodzą z roku 1919. W zbiorze bibliotecznym są ponadto regulaminy, instrukcje i akty prawne dotyczące ochrony przeciwpożarowej oraz roczniki Strażaka od 1963 roku i Przeglądu Pożarniczego od 1964 roku, a także pojedyncze egzemplarze z lat wcześniejszych.

Adres i godziny otwarcia

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu

ul. Wiejska 9
00-130 Kotuń

tel. 025 641 44 40

Muzeum czynne od wtorku do soboty: 10:00-16:00