Muzeum Produkcji Zapałek

Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie – muzeum w Częstochowie, posiadające ekspozycje w dwóch salach wystawowych oraz w niedziałającym od 2010 roku zakładzie produkcyjnym - Częstochowskich Zakładach Przemysłu Zapałczanego SA, wykorzystującym linię technologiczną z lat 30. XX wieku.

Jest ono jedną z atrakcji Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Muzeum Produkcji Zapałek w Częstochowie – muzeum w Częstochowie, posiadające ekspozycje w dwóch salach wystawowych oraz w niedziałającym od 2010 roku zakładzie produkcyjnym - Częstochowskich Zakładach Przemysłu Zapałczanego SA, wykorzystującym linię technologiczną z lat 30. XX wieku.

Jest ono jedną z atrakcji Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Historia fabryki

Zakład produkujący zapałki powstał w tym miejscu w roku 1882 i był pierwszą fabryką zapałek na ziemiach polskich. Założony był przez Karola von Gehliga i Juliana Huch. W roku 1930 fabryka została zmodernizowana po pożarze, który nastąpił kilkanaście lat wcześniej. Wówczas fabrykę wyposażono w maszyny firmy Durlach funkcjonujące do dnia dzisiejszego. W późniejszych latach fabrykę przekształcono w Państwowe Przedsiębiorstwo Częstochowskie Zakłady Przemysłu Zapałczanego.

W roku 2002 przy fabryce powstało Muzeum Produkcji Zapałek, którego częścią w dalszej mierze jest sama fabryka.

Fabryka zapałek obecnie

Główną częścią muzeum jest fabryka, w której nadal produkuje się zapałki. Osoby odwiedzające muzeum mogą obejrzeć zabytkowy park maszynowy oraz prześledzić cały cykl produkcyjny od korowania drewna przez wytwarzanie patyczków po pakowanie zapałek do pudełek.

W głównej sali znajdują się dokumenty związane z przemysłem zapałczanym oraz stała wystawa Rzeźby z jednej zapałki Anatola Karonia. W drugiej znajduje się wystawa filumenistyczna, w której eksponowane są etykiety pudełek po zapałkach z czasów dwudziestolecia międzywojennego oraz z czasów powojennych i współczesnych.

Proces produkcji zapałek

1. Przygotowywanie drewna osikowego, z którego wytwarza się mierzące 64 cm wyrzynki;
2. Poddawanie wyrzynki złuszczeniu w efekcie czego uzyskiwane są cienkie 2,2 mm płyty.
3. Cięcie płyt (taśmy) w sieczkarce na patyczki zapałczane o wymiarach 2,2 x 2,2 mm.
4. Impregnowanie patyczków roztworem dihydrofosforanu (V) amonu NH4(H)2PO4.
5. Suszenie patyczków w suszarniach.
6. Polerowanie patyczków w bębnach polerujących.
7. Segregowanie patyczków na sitach.
8. Przesył pneumatyczny do automatów zapałczanych.
9. Nabijanie patyczków w otwory w automatach zapałczanych.
10. Nasycanie końcówek patyczków w parafinie.
11. Formowanie łebków poprzez zanurzenie patyczków w masie zapałczanej.
12. Suszenie zapałek i wybijanie ich z otworków w szabikach.
13. Układanie zapałek w kasetach.
14. Napełnianie pudełek w ładownicach.

W fabryce do 2010 roku produkowało się zapałki z popularnej serii Black Cat, jak również niestandardowe – grillowe, kominkowe, sztormowe i reklamowe.