Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy – placówka utworzona 1 czerwca 1975 roku w Pruszkowie. Założycielem i wieloletnim dyrektorem był mgr Stefan Woyda. Po jego śmierci stanowisko objęła mgr Dorota Słowińska. Główna działalność muzeum archeologicznego skupia się wokół Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego, drugiego co do wielkości centrum hutniczego w Europie.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. Stefana Woydy – placówka utworzona 1 czerwca 1975 roku w Pruszkowie. Założycielem i wieloletnim dyrektorem był mgr Stefan Woyda. Po jego śmierci stanowisko objęła mgr Dorota Słowińska. Główna działalność muzeum archeologicznego skupia się wokół Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego, drugiego co do wielkości centrum hutniczego w Europie.

Historia

W trakcie prowadzonych w latach 1968-1975 r. prac archeologicznych, pod kierunkiem ówczesnego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Stefana Woydy, dokonano jednego z najbardziej znaczących odkryć w historii powojennej archeologii. Z badań wynika, że w okresie kultury przeworskiej na Równinie Łowicko-Błońskiej istniał jeden z najważniejszych ośrodków metalurgicznych w Europie. Odkrycie to stało się impulsem do utworzenia placówki muzealnej skupiającej się na gromadzeniu materiałów z wykopalisk, prowadzeniu prac badawczych oraz popularyzacji. Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego zostało powołane 1 czerwca 1975 roku w Pruszkowie.

Siedziba

Na siedzibę muzeum przeznaczono zrujnowaną oficynę dworską pałacu Potulickich w Pruszkowie. Po trwającej 12 lat renowacji, prowadzonej przy współudziale warszawskiego oddziału Pracowni Konserwacji Zabytków, działalność placówki w odnowionym budynku zainaugurował wykład prof. Henryka Samsonowicza pt. "Mazowsze, nasza mała ojczyzna. O pożytkach płynących z historycznych badań regionalnych".

Obecna bryła budynku składa się z dziewiętnastowiecznych części: północnej – mieszkalnej oraz południowej – oranżerii, połączonych na początku XX wieku częścią środkową. Klasycystyczna oficyna dworska jest częścią większego założenia pałacowo-parkowego, noszącego swą nazwę od nazwiska ostatnich właścicieli. Całość uzupełnia stylowy ogród.

Wystawy

Wystawa stała: "Czas żelaza. Mazowieckie Centrum Metalurgiczne z epoki Imperium Rzymskiego."

Wystawa stała muzeum jest wizualizacją rzeczywistości pradziejowej Mazowsza sprzed 2000 lat, skupionej wokół procesu wytopu żelaza. W jej skład wchodzą panoramy ukazujące mieszkańców osad oraz oryginalne zabytki pochodzące z wykopalisk. Ekspozycję uzupełniają liczne mapy pokazujące zasięg Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego oraz zdjęcia archeologów podczas pracy. Ideą twórców wystawy było skupienie się nie tyle na procesie technologicznym, ile na ukazaniu rzeczywistości ówczesnych hutników i stworzeniu swoistego porozumienia pomiędzy przeszłością, badaczem, a widzem. W roku 1993 ekspozycji została przyznana nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki w konkursie na "Najciekawsze wydarzenie muzealne roku 1992".

Oferta wystawiennicza

Muzeum oferuje zainteresowanym wystawę zatytułowaną: "Źródło Żywiołów – Mazowieckie Centrum Metalurgiczne Z Czasów Imperium Rzymskiego I w p.n.e. – IV wieku n.e.". Ekspozycja może być instalowana w jednej lub kilku salach o łącznej powierzchni od 120 m² do 200 m². Do tej pory prezentowana była m.in. w: Rzeszowie, Krakowie, Radomiu, Wrocławiu, Opolu, Gdańsku i innych miastach.

Działalność

Działalność Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego skupia się głównie na badaniu i ochronie dziedzictwa pradziejowego regionu. Ponadto placówka prowadzi szeroką działalność popularyzatorską i kulturalną.

Lekcje

W skład działań popularyzatorsko-dydaktycznych placówki wchodzą lekcje muzealne, przeznaczone dla przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych, licealnych, a także osób dorosłych. W trakcie spotkań uczestnicy maja możliwość zapoznania się ze standardowymi i multimedialnymi pomocami dydaktycznymi przedstawiającymi pradzieje Mazowsza, historię Pruszkowa oraz oryginalnymi zabytkami archeologicznymi i ich replikami. Na zajęciach warsztatowych słuchacze mają możliwość wzięcia aktywnego udziału w poznawaniu starych technik: tkackich, kucia żelaza, rozcierania ziaren, lepienia naczyń z gliny, pieczenia podpłomyków i innych.

Prelekcje

Od początku swojego istnienia muzeum organizuje prelekcje popularnonaukowe skupione wokół zagadnień archeologicznych i historycznych. Do prowadzenia odczytów zapraszani są wyróżniający się przedstawiciele świata nauki. Obecnie prowadzony jest cykl: "Archeologiczna Mapa Polski".

Biblioteka

Muzeum udostępnia zainteresowanym czytelnię naukową. Księgozbiór składa się z 5082 woluminów, głównie o tematyce z zakresu archeologii oraz historii i sztuki. Materiały naukowe uzupełniają książki i czasopisma o różnorodnej tematyce, a także liczne pozycje encyklopedyczne i słowniki.

Koncerty

W oranżerii muzeum odbywają się cykliczne koncerty kameralne, sezonowe m.in. zimowe, wiosenne, letnie i jesienne oraz spotkania muzyczno-poetyckie. W repertuarze klasycznym, jazzowym, poezji śpiewanej, folkowymi innych prezentują się wybitni muzycy, wokaliści, i aktorzy. Od 2004 do 2011 roku realizowany był projekt "Dzieła wszystkie Fryderyka Chopina". W rocznice urodzin i śmierci kompozytora japońska pianistka Kayo Nishimizu wykonywała kolejne utwory artysty.