Rynek Wschodni

Rynek Wschodni - centralny plac poznańskiej dzielnicy Główna, znajdujący się w ciągu (po stronie północnej) ulicy Głównej (droga krajowa nr 5).

Rynek Wschodni - centralny plac poznańskiej dzielnicy Główna, znajdujący się w ciągu (po stronie północnej) ulicy Głównej (droga krajowa nr 5).

Historia

Pierwsze projekty wytyczenia rynku na terenie dawnego folwarku biskupiego (patrz dzieje Głównej) pojawiły się z początkiem XX w. (1900 i 1908 - drugi projekt Juliusza Weidemanna - właściciela dużej lokalnej cegielni Hartwig & Weidemann Ziegelwerke). W 1909 Rada Gminy podjęła ostatecznie uchwałę o odkupieniu od oberżysty Kazimierza Schulza placu pod zorganizowanie rynku. Projekt urbanistyczny założenia wykonał A.Holnack. Północną, prawie całą wschodnią i zachodnią, pierzeje zabudowano dość szybko kamienicami. Południowa posiadała charakter gospodarczy, lecz z czasem i tutaj przyjęła się funkcja mieszkaniowa. Przy Rynku rozwijał się handel i usługi, a z czasem otoczyły go coraz okazalsze domy. W 1925 Główną włączono w granice Poznania.

W 1945 zabudowania wokół Rynku uległy poważnym uszkodzeniom i po wojnie nie zostały całkowicie odbudowane. W czasach PRL i po upadku komunizmu w 1989, Rynek Wschodni był jedną z najbardziej zaniedbanych części miasta. Na środku Rynku wybudowano m.in. blaszany supersam spożywczy.

Straż Pożarna

Z Rynkiem Wschodnim nierozerwalnie związane są dzieje główieńskiej straży pożarnej, której pierwszą strażnicę wybudowano przy ul. Smolnej róg Rynku Wschodniego (wtedy jeszcze niewytyczonego) w 1900. Była to straż ochotnicza. W czasie II RP (1925) strażnicę rozbudowano, a w 1926 straż przekształcono w organizację zawodową. W końcu lat 30. XX wieku przeniesiono oddział do nowej (obecnej) strażnicy na północno-wschodniej pierzei Rynku. W 1947 powstała obecna wieża do suszenia węży - bardzo charakterystyczny element architektoniczny, będący nieformalnym symbolem Rynku. Strażnica została wyremontowana w 2010 z przeznaczeniem na hurtownię medyczną.

Zieleń

W 1932 powstała koncepcja organizacji zieleńca na terenie Rynku, ale projekt ten nie doczekał się realizacji. Do dziś zachowały się natomiast stare lipy przy południowej pierzei oraz zasadzone w 1946 topole. Około 2000 urządzono w północnej części Rynku niewielki zieleniec z trejażem i forsycjami.

Klimat kulturowy

Brak powojennej wizji urbanistycznej dla Rynku i całej Głównej (a właściwie brak realizacji projektu przekształcenia Głównej w blokowisko z 1963), spowodował, że dzielnica ta uległa poważnej degradacji architektonicznej i społecznej, ale z drugiej strony zachowała dawny, małomiasteczkowy klimat, charakterystyczny dla poznańskich przedmieść robotniczych (podobnie jak np. Praga w Warszawie).

Komunikacja

Na Rynek Wschodni w 1930 dotarła ze Śródki pierwsza w Polsce linia trolejbusowa (zlikwidowana w latach 60. XX w.). Obecnie dojazd zapewniają liczne linie autobusowe MPK Poznań do przystanku Rynek Wschodni (linie 70, 73, 85, podmiejskie i PKS). W pobliżu istnieje także dworzec kolejowy Poznań Wschód (dojście ulicą Harcerską).