Stara Papiernia

Stara Papiernia – nowoczesne centrum handlowe mieszczące się od roku 2002 w zabytkowych budynkach pofabrycznych z XIX wieku w Konstancinie-Jeziornie koło Warszawy.

Stara Papiernia – nowoczesne centrum handlowe mieszczące się od roku 2002 w zabytkowych budynkach pofabrycznych z XIX wieku w Konstancinie-Jeziornie koło Warszawy.

Położenie

Centrum handlowe znajduje się w Konstancinie-Jeziornie przy Rondzie Jana Pawła II i jest otoczone ulicami: Warszawską i Aleją Wojska Polskiego. Od północy przylega do brzegu rzeki Jeziorki, stanowiącej dopływ Wisły, a od południa do częściowo podziemnego kanału doprowadzającego wodę do nieistniejących już zakładów papierniczych w Mirkowie położonych w odległości ok. 1000 metrów na wschód.

Historia

W roku 1760 powstała papiernia napędzana kołem wodnym, najstarszy zakład tego rodzaju na Mazowszu. Zakład nosił nazwę Królewska Fabryka Papieru, a król Stanisław August Poniatowski korzystał wyłącznie z papieru z tej fabryki. Dokumenty Sejmu Czteroletniego i Konstytucja Trzeciego Maja powstały na papierze z tej fabryki. Korzystał z niego także Tadeusz Kościuszko. Właścicielem zakładu był Samuel Bruschke, po nim Józef Krzyczewski, a w roku 1830 zakład przeszedł w posiadanie Banku Polskiego.

W latach trzydziestych XIX wieku papiernia stała się zbyt przestarzała, by konkurować z nowszymi zakładami. Z Francji sprowadzono Gabriela Planche’go, który przejął w roku 1836 kierownictwo po Piotrze Łubieńskim. Postanowiono wznieść nowy budynek, by uruchomić nie wykorzystywaną dotychczas maszynę do produkcji papieru w rulonach, sprowadzoną z Wiednia w roku 1832 przez Bank Polski. Przy okazji zmodernizowano system zaopatrzenia zakładu w wodę.

W latach 1836-1838 wzniesiono nowy budynek według projektu architekta Jana Jakuba Gaya. Teren pod budowę kupiono od rodziny Potulickich, właścicieli pałacu w Oborach. Doprowadzono kanał od Jeziorki zasilający koło wodne. Kanał istnieje nadal – prowadzi częściowo pod ziemią obok starego budynku fabrycznego aż do zbiornika wodnego przy zakładach „Konstans”. Na papierze z tej fabryki drukowano m.in. „Kurier Warszawski“ W latach sześćdziesiątych XIX wieku Bank Polski sprzedał papiernię rodzinie Roeslerów.

W połowie XIX wieku wobec braku możliwości rozbudowy na starym miejscu założono nową fabrykę w odległosci kilometra na wschód. Ten zakład (obecnie noszący nazwę „Konstans”) nazwano wtedy „dolną papiernią” w odróżnieniu od starej „górnej papierni”.

W roku 1869 papiernia w Mirkowie (Towarzystwo Akcyjne Mirkowskiej Fabryki Papieru) przejęło obie fabryki od rodziny Roesslerów. Tą firma kierowali Edward Natanson oraz Leopold Stanisław Kronenberg.

Stary budynek utracił swoje znaczenie i służył tylko jako magazyn i miejsce przeróbki odpadów tekstylnych, popularnie zwane „szmaciarnią“. Budynek wpisano 8 sierpnia 1958 do rejestru zabytków pod numerem 1040/149.

W roku 1984 budynek padł pastwą pożaru. Pozostał w stanie ruiny do października 2000, kiedy to Jan Wejchert rozpoczął przebudowę dawnych budynków produkcyjnych na centrum handlowe według projektu biura Bulanda i Mucha (BiM). Odbudowany obiekt otwarto 23 listopada 2002.

Centrum handlowe

Centrum składa się z dwóch budynków: W trzykondygnacyjnym budynku A (dawny budynek produkcyjny) znajduje się około 35 lokali, głównie restauracje, kawiarnie, butiki i punkty usługowe. W parterowym budynku B (dawne magazyny) mieści się supermarket firmy Alma, drogeria sieci Rossmann i inne punkty handlowe. Na dziedzińcu znajduje się tymczasowa wielofunkcyjna estrada.

Literatura

• Strona Centrum Handlowego
• Historyczne zdjęcie