Teatr Kameralny w Bydgoszczy

Teatr Kameralny w Bydgoszczy – scena teatralna w Bydgoszczy, istniejąca w latach 1962–1988, mieszcząca się w budynku dawnego Établissement przy ul. Grodzkiej 14–16.

Teatr Kameralny w Bydgoszczy – scena teatralna w Bydgoszczy, istniejąca w latach 1962–1988, mieszcząca się w budynku dawnego Établissement przy ul. Grodzkiej 14–16.

Lokalizacja

Obiekt znajduje się na terenie Starego Miasta w Bydgoszczy, w narożu ul. Grodzkiej i Podwale, w południowej pierzei Rybiego Rynku.

Historia

Budynek Teatru Kameralnego przy ul. Grodzkiej 14–16 powstał w latach 50. XIX wieku. Początkowo mieścił restaurację z kręgielnią i ogrodem, będąc jednym z kilkunastu działających w Bydgoszczy kompleksów restauracyjno-rozrywkowych typu Établissement. Kompleks ten zyskał popularność po nabyciu go przez Jakuba Wicherta, który go rozbudował i poszerzył program użytkowy. W 1897 r. architekt Karl Bergner zaprojektował salę bankietowo-teatralną na 600 osób o neobarokowym wystroju. Ściany były rozczłonkowane parami korynckich pilastrów na cokołach, a belkowanie ozdobione polichromowanym fryzem. Całość zamykał strop z fasetą pokryty malowidłami o motywach roślinno-ornamentalnych. W zespole Wicherta była winiarnia, piwiarnia, letni ogród, restauracja pod nazwą „Stara Bydgoszcz”, a sala była miejscem w którym odbywały się liczne bale, koncerty, występy teatralne, rewiowe i kabaretowe. Tu też miał swoją siedzibę kabaret „Clou”. Działalność restauracyjno-rozrywkowo-teatralną prowadzono tu także w dwudziestoleciu międzywojennym i później, aż do schyłku II wojny światowej.

W latach 1947–1949 miejsce to zaadaptowano na zastępczą scenę spektakli teatralnych, gdyż od 2 lat nie istniał już zburzony gmach Teatru Miejskiego, a na miejscu użytkowanego w latach 1945–1947 teatru Elysium trwała budowa nowej siedziby dla bydgoskiego Teatru Polskiego. Dla działalności teatralnej wykorzystywano niewielką scenę w sali bankietowej, brakowało natomiast pomieszczeń magazynowych i kostiumerni. W tym czasie dyrektorami teatru bydgoskiego byli: Wilam Horzyca, będący jednocześnie dyrektorem teatru w Toruniu, a rok później Aleksander Gąssowski. Mimo spartańskich warunków obaj dyrektorzy wystawili na scenie 24 premiery, m.in.: „Obrona Ksantypy” L.H. Morstina, „Szelmostwa Skapena” Moliera, „Kowal, pieniądze i gwiazdy” J. Szaniawskiego. W „Grubych rybach” M. Bałuckiego wystąpił Ludwik Solski. Po oddaniu do użytku w październiku 1949 r. budynku Teatru Polskiego, spektakle przeniesiono do nowej siedziby.

Po odwilży politycznej 1956 r. życie teatralne Bydgoszczy nabrało charakteru spontanicznego i zaczęło wykraczać poza granice teatralnego budynku. Realizując ideę poszerzenia usług teatralnych, zwrócono uwagę na opuszczony budynek przy ul. Grodzkiej, celem uruchomienia tam drugiej sceny teatralnej. Po uzyskaniu aprobaty władz przystąpiono do przebudowy i unowocześnienia pomieszczeń. Podczas prac zmieniono rozkład wnętrz, a w sali umieszczono 300 miejsc dla widzów. Wystrój sali i towarzyszącego mu foyer oraz bufetu był dziełem plastyka Stanisława Lejkowskiego. Nowa placówka otrzymała nazwę Teatru Kameralnego. Jej działalność zapoczątkowano sztuką „Parady” J. Potockiego. Zespół Teatru Polskiego grał tu także takie sztuki, jak: „Paryżanka” H. Becque, „Łowcy głów” M. Regniera, „Billy kłamca” K. Waterhouse’a, „Mój brat niepoprawny” O. Wildera, „Rachunek nieprawdopodobieństwa” J. Jurandota, „Napoleon był dziewczynką” M. Hennequina i szereg innych.

Scena Teatru Kameralnego służyła rozrywce, była obiektem, gdzie eksperymentowano w dziedzinie sztuk nowych, głośnych i awangardowych, a także przypomniała widzom najcenniejsze pozycje literatury dramatycznej, polskiej i obcej. Wystawiono tu m.in.: „Archaniołowie nie grają w bilard” (maj 1962) Dario Fo, „Tango” Sławomira Mrożka (czerwiec 1965) i inne sztuki tego autora: „Indyk”, „Garbus”, „Na pełnym morzu”. Na scenie ukazywały się również spektakle C. Godebskiego, S.I. Witkiewicza, A. Fredry, Bałuckiego, A. Czechowa, G. Zapolskiej i innych mistrzów pióra. W latach 60., 70. i 80. wystawiono ponad 130 pozycji zróżnicowanego repertuaru. W latach 80. pojawiały się często spektakle sceny studyjnej, monodramy, które nie wymagały specjalnie przygotowanych pomieszczeń.

W 1988 r. z powodu niemożliwości spełnienia przepisów przeciwpożarowych, zaprzestano użytkowania obiektu. Jego funkcję przejęła częściowo „Scena O-Bok” Teatru Polskiego.