Zamek w Szreńsku

Zamek w Szreńsku – późnogotycki – tzw. „gotyk mazowiecki” lub renesansowy zamek na planie regularnym, wyposażony w cztery baszty lub basteje i część mieszkalną, położony pośród mokradeł na północny wschód od miejscowości.

Zamek w Szreńsku – późnogotycki – tzw. „gotyk mazowiecki” lub renesansowy zamek na planie regularnym, wyposażony w cztery baszty lub basteje i część mieszkalną, położony pośród mokradeł na północny wschód od miejscowości.

Historia zamku

Wybudowany w I połowie XVI w. przez Feliksa Szreńskiego, po jego śmierci w 1554 roku przeszedł wraz ze Szreńskiem na własność biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego. W czasie potopu szwedzkiego zajęty przez wojska szwedzkie i obsadzony szwedzkim garnizonem. W czasach potopu na zamku kilkakrotnie zatrzymał się król Karol X Gustaw, dokonując przed bitwą warszawską przeglądu wojsk. W 1656 na tydzień przed bitwą warszawską dotarł do Szreńska z piechotą elektor brandenburski i książę pruski Fryderyk Wilhelm.

W 1734 w czasie wojny o sukcesję króla Stanisława Leszczyńskiego zajęty i splądrowany przez wojska rosyjskie – na zamku zimowali Kozacy.

Podczas konfederacji barskiej w latach 1769-1771 zamek stanowił bazę sił konfederackich pod dowództwem marszałka wyszogrodzkiego konfederacji barskiej Józefa Sawy-Calińskiego, który 17 lutego 1770 obronił się tu przed wojskami rosyjskimi pod wodzą pułkownika C.F. Wachtmeistra. W rok później, Józef Sawa-Caliński, ranny w bitwie z woskami rosyjskimi pod dowództwem majora Salomona pod Szreńskiem 26 kwietnia 1771, dostał się do niewoli rosyjskiej.

Po III rozbiorze zamek znalazł się w zaborze pruskim i stał się własnością Karla Ludwiga Erharda Knoblocha, który rozebrał mury i baszty – przebudowując część mieszkalną zamku (tzw. dom mniejszy) na klasycystyczny pałac, m.in. dobudowując drugi trakt.

14-15 marca 1794 brygada generała Antoniego Madalińskiego (który służył podczas Konfederacji Barskiej w oddziale Józefa Sawy-Calińskiego, m.in. stacjonując w szreńskim zamku) zniosła posterunek pruskich huzarów na zamku w Szreńsku.

Pałac przetrwał do 1945, kiedy to po upaństwowieniu, eksploatowany jako szkoła, spłonął w 1948. Nieodbudowany, pozostaje w ruinie.