Cerkiew św. Paraskewy

Cerkiew św. Paraskewy w Górzance (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa) – drewniana greckokatolicka cerkiew, wzniesiona we wsi Górzanka.

Cerkiew św. Paraskewy w Górzance (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Wniebowstąpienia Pana Jezusa) – drewniana greckokatolicka cerkiew, wzniesiona we wsi Górzanka.

Historia

Budowę obecnej cerkwi w Górzance rozpoczęto w roku 1835 w miejsce wcześniejszej cerkwi z roku 1718. Wcześniej we wsi istniała jeszcze starsza cerkiew, o której wzmianki pochodzą już z roku 1599, a która spłonęła przed rokiem 1718. Fundatorem obecnej cerkwi był Feliks Giebułtowski, ówczesny właściciel wsi. Jej poświęcenia dokonano 10 września 1838 roku. W roku 1912 przeszła remont. W roku 1948 przejęta przez kościół rzymskokatolicki i użytkowana jako kościół filialny, a od roku1969 parafialny pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w dekanacie Solina.

Budowa

Cerkiew w Górzance jest świątynią orientowaną, dwudzielną o konstrukcji zrębowej. Ściany oszalowane i wzmocnione lisicami. Do wybudowanego na planie kwadratu prezbiterium od północy przylega zakrystia. Nawa szersza. Od zachodu przedsionek o konstrukcji szkieletowej. Nad prezbiterium i nawą dachy kalenicowe, nad przedsionkiem dwuspadowy. Nad nawą wieżyczka z cebulatym hełmem, nad przedsionkiem wieżyczka czworoboczna z dachem namiotowym.

Wnętrze

W cerkwi w Górzance znajduje się unikatowy w skali kraju ikonostas(zrekonstruowany w latach (2005-2010), składający się z wyciętych z deski, płaskorzeźbionych i polichromowanych postaci. Wedle miejscowej tradycji wyrzeźbiony został przez miejscowego artystę z jednego pnia lipy. Powstał prawdopodobnie w I połowie XVIII wiek, ponieważ wymienia go już spis inwentarza z roku 1752. Został rozmontowany wedle różnych źródeł w roku 1912, gdyż został uznany przez miejscowego biskupa za niekanoniczny, lub 1951. Jego części zostały porozwieszane w różnych miejscach świątyni. Nienaruszona do czasów obecnych pozostała jedynie Grupa Pasyjna, na wieńczącej ikonostas belce tęczowej. Ściany i stropy pokryte polichromią figuralną i architektoniczną, pochodzącą z roku 1912. Po wizycie miejscowego biskupa w 1912 roku napisane zostały ikony zgodne z wszelkimi kanonami - ikony te zostały odnowione latach 2008-2011.

Wokół cerkwi

Przy świątyni stoi murowana, trójarkadowa dzwonnica parawanowa z II połowy XIX wieku. Zachowały się dwa dzwony. Na jednym z nich widnieje data 1744.