Hale Mirowskie

Hale Mirowskie – bliźniacze hale, pierwotnie nazywane Hallami Targowymi znajdujące się na warszawskim Mirowie na pl. Mirowskim 1 (stąd ich potoczna nazwa).

Obie hale wybudowano w latach 1899-1901, za czasów gdy prezydentem Warszawy był rosyjski generał – Mikołaj Bibikow. Projektantami hal byli: Bolesław Milkowski (konstrukcja), Ludwik Panczakiewicz (elewacje), Apoloniusz Nieniewski, Władysław Kozłowski. Ich projekt w dużej mierze opierał się na wcześniejszych założeniach Stefana Szyllera.

Hale Mirowskie – bliźniacze hale, pierwotnie nazywane Hallami Targowymi znajdujące się na warszawskim Mirowie na pl. Mirowskim 1 (stąd ich potoczna nazwa).

Obie hale wybudowano w latach 1899-1901, za czasów gdy prezydentem Warszawy był rosyjski generał – Mikołaj Bibikow. Projektantami hal byli: Bolesław Milkowski (konstrukcja), Ludwik Panczakiewicz (elewacje), Apoloniusz Nieniewski, Władysław Kozłowski. Ich projekt w dużej mierze opierał się na wcześniejszych założeniach Stefana Szyllera.

Historia

Do zniszczenia w 1944 r. były największym w Warszawie obiektem handlowym. Sprzedawano tu głównie ryby i świeże warzywa. Pierwsze lata II wojny światowej hale przetrwały bez większych zniszczeń, ucierpiały dopiero podczas Powstania Warszawskiego. Na jego początku były miejscem masowych egzekucji ludności cywilnej zachodniego Śródmieścia. W nocy z 30 na 31 sierpnia 1944 r. nastąpiło natarcie Niemców. W czasie II wojny światowej hale zostały spalone, ale ich mury nadal stały. Po wojnie, początkowo nie planowano odbudowy okolic Placu Za Żelazną Bramą i Hal Mirowskich, planowano wyburzyć pozostałości budynków i utworzyć w ich miejsce park. Odstąpiono od tego planu i obydwie hale zostały odbudowane. W 1948 r. hale na krótko zaadaptowano na tymczasową zajezdnię autobusów miejskich MZK. Jeszcze w latach 40. zajezdnię przeniesiono w inne miejsce.

Hala zachodnia - Mirowska – po odbudowie, została oddana do użytku 15 listopada 1962 r., jej przeznaczenie się nie zmieniło, nadal pełni funkcje handlowe. Od 1974 r. użytkownikiem hali jest "Społem" WSS Śródmieście, która w 1997 r. wykupiła zabytkowy budynek, a przyległy teren przekazano jej w wieczyste użytkowanie.

Hala wschodnia - Gwardii – po odbudowie w 1953 r. była nazywana również halą sportową, przez wiele lat po II wojnie światowej pełniła funkcję sportowo-widowiskowe. Po wojnie należała do Milicyjnego Klubu Sportowego "Gwardia" (stąd jej potoczna nazwa). Obecnie, podobnie jak pierwsza hala, pełni funkcje handlowe, tylko w niewielkiej części mieści się sekcja bokserska WKS "Gwardia". Właścicielem hali jest miasto.

W latach 50. na zachodniej ścianie Hali Mirowskiej umieszczono tablicę Tchorka upamiętniającą masakrę ludności cywilnej w sierpniu 1944.

Ciekawostki

W latach 70. XX wieku do fasady hali zachodniej dodano duży modernistyczny betonowo-szklany pawilon handlowy. Skandaliczna i pośpieszna budowa obiektu spowodowała usunięcie ogromnej ilości zabytkowych elementów budynku na wysokości całego I piętra. Według historyków sztuki betonowy pawilon jest oszpeceniem i okaleczeniem zabytkowej hali od jej najbardziej reprezentacyjnej zachodniej strony.

Stan estetyki obu hal systematycznie się pogarsza od lat 80. XX wieku. Co roku niszczeją i pękają zabytkowe dekoracje, rzeźby, detale na fasadach i elewacjach. Obecnie trwa renowacja hali zachodniej. Projekt obejmuje wykonanie prac konserwatorskich m. in. w zakresie: kompleksowej konserwacji wszystkich elewacji hali targowej, kompleksowej rekonstrukcji wszystkich elementów wystroju rzeźbiarskiego i architektonicznego na elewacjach hali targowej, przeprowadzoną na podstawie zachowanej dokumentacji archiwalnej oraz poprzez analogie, kompleksowej renowacji pokryć dachowych, kompleksowego wykonania nowych i wymiany obróbek blacharskich.

Przed wojną wnętrza hal były jasne dzięki czemu zachowywały przyjazny charakter pomimo wielkiej skali. W okresie PRL szereg poczynionych nieudolnie i bez szacunku dla zabytkowych hal modyfikacji m.in. instalacja szklanych cegieł, matowe szyby, szyby mleczne, lampy rtęciowe spowodował drastycznie niekorzystne zmiany w oświetleniu hal.