Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy

Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest św. Antoni Padewski.

Kościół św. Antoniego Padewskiego w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest św. Antoni Padewski.

Położenie

Kościół znajduje się przy ul. Głuchej, na osiedlu Czyżkówko w zachodniej części miasta Bydgoszczy.

Historia

Starania o budowę kościoła katolickiego na Czyżkówku sięgają okresu międzywojennego, kiedy gmina została włączona w obręb miasta Bydgoszczy. W latach 20. XX w., Czyżkówko należało do wydzielonego z parafii bydgoskiej okręgu duszpasterskiego parafii św. Trójcy. Jednak dość duża odległość do kościoła parafialnego i wzrost zaludnienia dzielnicy stworzył potrzebę budowy własnej świątyni, która zaspokoiłaby rosnące potrzeby duszpasterskie. W tym kontekście został założony Komitet Budowy Kościoła (początek 1923) oraz zakupiona nieruchomość przy ul. Koronowskiej (obecnie nr 5) z zamiarem zamiany znajdującej się tam sali tanecznej na kaplicę (listopad 1923) Kaplica została poświęcona 24 lutego 1924 przez ks. Tadeusza Malczewskiego. Odtąd odbywały się w niej nabożeństwa w niedziele i święta oraz procesje, m.in. Bożego Ciała.

W 1929 Komitet Budowy Kościoła poprosił Kurię Arcybiskupią o utworzenie na Czyżkówku nowej parafii. Prośba ta została spełniona przez ks. prymasa Augusta Hlonda, który 1 lipca 1933 erygował nową parafię pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy, wydzielając ją z parafii św. Trójcy. Liczba wiernych wynosiła wtedy ok. 6,5 tys. osób, a parafia obejmowała osiedla położone na zachodzie miasta: Czyżkówko i Miedzyń oraz wsie podmiejskie: Prądy, Drzewce, Łochowo, Łochowice, Lisi Ogon, Osową Górę, Opławiec i Smukałę. Administratorem parafii został ks. Jan Baranowski.

Kolejnym etapem rozwoju parafii była budowa kościoła, którą rozpoczęto w 1936 po zakupie terenu przy ul. Głuchej. Projekt świątyni, sfinansowany przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Antoniego Laubitza, wykonał w 1935 poznański architekt Stefan Cybichowski. Architekt zrezygnował ze stylizacji historycznej elewacji kościoła, co pozwoliło obniżyć koszty budowy o 25%. 5 sierpnia 1936 wydano pozwolenie na budowę, a prace murarskie i ciesielskie przy wznoszeniu obiektu prowadziła firma Juliana Jarockiego. Do września 1939 świątynia stała w stanie surowym, z niedokończonym stropem i dachem. Podczas okupacji Niemcy urządzili w niej magazyn narzędzi budowlanych, natomiast nabożeństwa odprawiano w kaplicy.

Po zakończeniu wojny zdewastowany, ostrzelany pociskami kościół został przeznaczony do użytku przez nowego proboszcza ks. Czesława Spychalskiego. Uroczystej konsekracji nowej świątyni dokonał 1 grudnia 1945. prymas Polski kardynał August Hlond, który ofiarował również relikwie św. Franciszka z Asyżu. Prace wykończeniowe świątyni oraz upiększanie wnętrza trwało przez cały okres powojenny: Dokonano w tym czasie m.in. następujących inwestycji:

• 1946 – zamontowano organy,
• 1948 – zakupiono żyrandole,
• 1949 – wykonano ambonę z wizerunkami św. Wojciecha, św. Stanisława, św. Kazimierza i św. Andrzeja Boboli,
• 1951 – ks. prymas Stefan Wyszyński uroczyście poświęcił organy i ołtarz główny,
• 1957 – wykonano boczny ołtarz św. Józefa,
• 1961 – ks. bp. Jan Czerniak poświęcił boczny ołtarz Matki Bożej,
• 1964-1972 – wykonano witraże w prezbiterium i wzdłuż naw bocznych
• 1972-1984 – kościół wyposażono w nowe ławki, konfesjonały, oświetlenie, posadzkę, ogrzewanie, figurę Serca Jezusa oraz obrazy,
• 1990-2000 – wykonano szereg prac remontowo-budowlanych, m.in. malowanie kościoła, posadzkę marmurową z ołtarzem w prezbiterium, nowe ogrzewanie elektryczne, nową instalację nagłaśniająca, rynny, nowe tabernakulum oraz rozbudowę oświetlenia.

W budynku nowej plebanii znajduje się kaplica św. Krzyża, w której w zimowe dni powszednie odprawiane są msze św.

Architektura

Kościół jest trójnawowy, z półkoliście zamkniętym prezbiterium od północy. Elementem dominującym jest wysoka kwadratowa wieża, przykryta dachem namiotowym. W ścianach bocznych znajdują się liczne witraże. Dach nad nawą jest czterospadowy, a nad prezbiterium dwuspadowy. Trójnawowe wnętrze otwiera się szerszą nawą środkową na prezbiterium podwyższone o kilka stopni, z obejściem i lożą od strony wschodniej. Nawę środkową wydzielają filary z dekoracyjnymi, kielichowymi głowicami, które dźwigają sklepienie kolebkowe. Nawy boczne przekryte są płaskimi stropami.

Wnętrze

W świątyni znajdują się ołtarze:

• główny, którego podstawowym elementem jest figura św. Antoniego z dzieciątkiem Jezus oraz rodzice z dzieckiem uzdrowionym przez św. Antoniego;
• boczny ołtarz św. Franciszka;
• boczny ołtarz Matki Bożej;
• boczny ołtarz św. Józefa.

W ścianach bocznych znajdują się witraże:

• w prezbiterium – przedstawiające "Tysiąclecie chrześcijaństwa w Polsce" oraz "Sobór Watykański II";
• w ścianach nawy prawej – przedstawiające "Zwiastowanie", "Boże Narodzenie", "Zmartwychwstanie" oraz "Zesłanie Ducha Świętego";
• w ścianie nawy lewej – przedstawiające "Dobrego Pasterza", "Pana Jezusa przebaczającego", "Przekazanie władzy Piotrowi" oraz "Pod krzyżem".

Na sklepieniu kościoła znajdują się malowidła przedstawiające:

• w środku – Maryję Królową z aniołami;
• po prawej stronie od wejścia – św. Stanisława, św. Jacka, bł. Kunegundę, św. Kazimierza, św. Jana Kantego, św. Andrzeja Bobolę, św. Maksymiliana;
• po lewej stronie od wejścia – św. Wojciecha, św. Jolantę, bł. Czesława, bł. Salomeę, św. Stanisława Kostkę, bł. Bronisławę oraz św. Królową Jadwigę.

W świątyni znajdują się również obrazy:

• św. Teresy od Dzieciątka Jezus;
• Matki Bożej Częstochowskiej;
• św. Maksymiliana;
• Pana Jezusa Miłosiernego.

Przed kościołem oprócz krzyża misyjnego znajduje się również pamiątka nawiedzenia parafii w dniach 26-27 marca 1979 przez obraz Matki Boskiej Częstochowskiej.