Skrajny Granat

Skrajny Granat (2225 m n.p.m.) – najniższy z trzech wierzchołków masywu Granatów w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, położony na trasie Orlej Perci.

Skrajny Granat (2225 m n.p.m.) – najniższy z trzech wierzchołków masywu Granatów w długiej wschodniej grani Świnicy w polskich Tatrach Wysokich, położony na trasie Orlej Perci.

Topografia

Skrajny Granat jest szczytem zwornikowym – od grani łączącej Kozi Wierch z Buczynowymi Turniami (zmieniającej tu kierunek na wschodni) w jego wierzchołku odchodzi na północ krótsza grań Żółtej Turni – północna grań Skrajnego Granata. Szczyt graniczy od południa z Pośrednim Granatem (2234 m), od którego oddzielony jest Skrajną Sieczkową Przełączką (2197 m). Trzeci, najwyższy z Granatów to Zadni Granat (2240 m), położony na południe od Pośredniego Granata. W kierunku wschodnim grań opada z wierzchołka Skrajnego Granata na Granacką Przełęcz, oddzielającą go od Orlich Turniczek w masywie Orlej Baszty. W grani północnej pomiędzy Skrajnym Granatem a Wierchem pod Fajki położone są kolejno:

• Pańszczycka Przełączka Wyżnia,
• Pańszczyckie Czuby:
  • Zadnia Pańszczycka Czuba,
  • Pańszczycka Przełączka Pośrednia,
  • Skrajna Pańszczycka Czuba,
• Pańszczycka Przełęcz.

Z racji zwornikowego położenia Skrajny Granat góruje nad trzema dolinami:

• Doliną Gąsienicową z Czarnym Stawem Gąsienicowym od zachodu,
• doliną Pańszczycą od północnego wschodu,
• Dolinką Buczynową (odgałęzieniem Doliny Roztoki) od południowego wschodu.

Turystyka

Przez Skrajny Granat prowadzi trasa Orlej Perci, pokonywana najczęściej w kierunku od Zawratu na Krzyżne (odcinek Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowy). Część szlaku od Skrajnego Granata do przełęczy Krzyżne jest długim i trudnym odcinkiem, z którego nie ma po drodze żadnych szlaków zejściowych. Należy się z tym liczyć, kontynuując wędrówkę Orlą Percią po przejściu Granatów. Alternatywą jest zejście do Doliny Gąsienicowej szlakiem żółtym.

Od czasów wytyczenia szlaku Orlej Perci szczyt, podobnie jak sąsiednie, zyskał na popularności wśród turystów. Widok z niego dzięki położeniu szczytu jest rozleglejszy niż z Pośredniego i Zadniego Granata. Ze Skrajnej Sieczkowej Przełączki opada do Doliny Gąsienicowej niebezpieczny Żleb Drège'a, znany z wypadków.

Historia zdobycia

Pierwszymi udokumentowanymi zdobywcami szczytów Granatów byli ksiądz Eugeniusz Janota i Bronisław Gustawicz wraz z przewodnikiem Maciejem Sieczką. Nie byli oni jednak pierwsi na wierzchołkach, bo podczas wyprawy 19 września 1867 r. znaleźli na Skrajnym Granacie ślady wcześniejszego pobytu człowieka.

Pierwsze zimowe wejście na Skrajny Granat – Mariusz Zaruski, Wacław Majewski, Władysław Pawlica i Stanisław Zdyb – 9 lutego 1910 r.

Szlaki turystyczne

– czerwony (Orla Perć) przebiegający granią główną z Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty i Buczynowe Turnie na Krzyżne.

• Czas przejścia z Zawratu na Krzyżne: 6:40 h
• Czas przejścia z Krzyżnego na Kozi Wierch (część Zawrat – Kozi Wierch jest jednokierunkowa!): 3:35 h

– żółty szlak znad Czarnego Stawu Gąsienicowego tuż pod wierzchołek Skrajnego Granata. Czas przejścia: 1:45 h, ↓ 1:20 h