Szczebel

Szczebel lub Strzebel (977 m) – wybitny szczyt w Beskidzie Wyspowym.

Szczebel lub Strzebel (977 m) – wybitny szczyt w Beskidzie Wyspowym.

Topografia

Znajdujący się tuż obok drogi krajowej nr 7 (zwanej popularnie "zakopianką") Szczebel wznosi się ponad miejscowościami: Mszana Dolna, Glisne, Tenczyn, Lubień i Kasinka Mała. Znajduje się w widłach Raby oraz Lubieńki i Tenczynki. Ponad miejscowość Tenczyn wznosi się na 616 m. W masywie wyróżnia się cztery wierzchołki: Czechówka (721 m), Szczebel (Strzebel, 977 m), Mały Szczebel (Mały Strzebel) i Mała Góra (883 m).

Opis góry

Jest to góra o zalesionym wierzchołku i większej części zboczy. W północnej części góry (przy czarnym szlaku turystycznym), na zboczach Małego Szczebla znajduje się jaskinia Zimna Dziura, opisywana przez geologów już w I połowie XIX w., w której lód utrzymuje się czasami aż do lata. Wchodząc od strony północnej szlakiem papieskim z Lubnia, lub czarnym, tuż przed szczytem mijamy niewielką polanę z wiatrołomami, z której rozpościera się rozległy widok na Lubomir, Lubogoszcz i dolinę Raby. Na szczycie znajduje się pomnik poświęcony papieżowi Janowi Pawłowi II, który był tutaj dwukrotnie w czasie swych górskich wędrówek. Na wierzchołku znajduje się również flaga Polski. W pobliżu krzyż upamiętniający śmierć w tym miejscu księdza z Krakowa. W 2010 roku w ramach akcii "Odkryj Beskid Wyspowy" na szczycie Szczebla ustawiono kilka stołów i ławek, miejsce ogniskowe oraz mapę powiatu myślenickiego. W maju 2011 roku, niedaleko szczytu, przy czarnym szlaku z Lubnia z inicjatywy ludzi uprawiających paralotniarstwo powstało miejsce, z którego przy dobrej pogodzie startują paralotnie. Wschodnie zbocze Szczebla jest bardzo strome, gwałtownie opada ku dolinie Raby. Znajdują się w nim kilkunastometrowej wysokości wychodnie skalne w formie ścian i progów.

Nazwa

Nazywany był dawniej również Strzeblem; pod taką nazwą w latach 1830-37 opisywany był przez Albrechta Sydowa, Ludwika Zejsznera, Marię Steczkowską. Ta nazwa pochodzić miała od podobno często występującej dawniej w jego potokach ryby strzebli potokowej. Ten źródłosłów jednak wydaje się mało prawdopodobny, gdyż nazwa ryby jest rodzaju żeńskiego, a góry męskiego. Nazwa ta jest dalej jeszcze używana przez miejscowych. Niektóre źródła mówią że szczyt ten wcześniej jeszcze nazywał się: Strebl. Według innej teorii góra posiada taką nazwę ze względu na swój strzeblisty kształt.

Nazwa "Szczebel" została spopularyzowana przez współczesnych autorów przewodników turystycznych. Nieporozumienie ma swoje źródła w niezrozumieniu gwary okolicznej ludności, która zbitkę "strz" wymawia jako "szcz" (charakterystyczna cecha gwary sądeckiej i kliszczackiej, stąd "Strzebel" wymawiane jak "Szczebel"). Jako dowód przytacza się opinię etnografów, wedle której gdyby nazwa góry brzmiała "Szczebel" (jak np. szczebel od drabiny), to tamtejsi mieszkańcy wymawialiby ją jako "scybel" (tzw. mazurzenie, charakterystyczne m.in. dla gwary sądeckiej), co nie ma miejsca.

Ciekawostki

W Notatkach do historyi miasta Myślenic dr. J. W. Kutrzeby znaleźć można informację jakoby w dawnych czasach na górze Szczebel znajdowała się kopalnia złota. Przeczytać można:

"(...) zresztą także Starowolski i Rzączyński podają za Długoszem, że sąsiednie góry Kotoń i Strzebel miały obfitować w złoto i że je stamtąd dobywano."

Szlaki turystyki pieszej

– czarny: Lubień – Mały Szczebel – Szczebel – Kasinka Mała. Czas wejścia na szczyt: z Lubnia 2:30 h, z Kasinki Małej 1:40 h

– zielony: Szczebel – przełęcz Glisne – Raba Niżna. Czas wejścia na szczyt z Raby Niżnej 2:25 h