” | Ulica Walecznych – warszawska ulica na Saskiej Kępie, rozpoczynająca się w pobliżu Wału Miedzeszyńskiego, a kończąca przy Kanale Wystawowym. Znajdują się przy niej głównie domy mieszkalne, m.in. z okresu dwudziestolecia międzywojennego, spośród których cztery wpisane są do rejestru zabytków. Nazwa ulicy nawiązuje do czasów I wojny światowej i walk o niepodległość Polski, co wpisuje się w nazewnictwo wielu innych ulic Saskiej Kępy, szczególnie wobec równoległych ulic Obrońców i Zwycięzców.
Przebieg i ruch ulicznyUlica Walecznych położona jest prostopadle do Wisły. Zaczyna się blisko Wału Miedzeszyńskiego, a kończy tuż przy Kanale Wystawowym, krzyżując się po drodze z Francuską, Saską, Międzynarodową i wieloma mniejszymi uliczkami. Na odcinku od Saskiej do Międzynarodowej jest jednokierunkowa. Nie przebiegają przez nią trasy komunikacji miejskiej ani drogi dla rowerów. HistoriaUlica Walecznych częściowo znajduje się w najstarszej części Saskiej Kępy. Na odcinku między Wałem Miedzeszyńskim a ul. Saską znaczna część zabudowy powstała w latach 30. XX wieku. Drewniany dom stojący pod nr 37 jest pamiątką z czasów osadnictwa olęderskiego. Po II wojnie światowej przy ul. Walecznych swoje mieszkania i pracownie mieli tacy artyści jak: malarz Jan Cybis, fotografik Leonard Sempoliński i jego syn, malarz Jacek Sempoliński.
Architektura i historia ulicy wykorzystywane są obecnie przez instytucje publiczne i firmy prywatne np. przy organizacji gier miejskich i spacerów z przewodnikiem. Obiekty- dom przy ul. Walecznych 3 – dom wielorodzinny (własność rodziny Klimaszewskich) z 1935-1936, zaprojektowany przez Stanisława Barylskiego. Wyróżnia go charakterystyczny balkon narożny.
- gmach przy ul. Walecznych 4/6 – budynek gimnazjum i liceum francuskiego – Lycée français de Varsovie. Od 2013 przed gmachem znajduje się popiersie René Goscinny’ego.
- dom przy ul. Walecznych 7 – dom, w którym istniała jedna z pierwszych na Saskiej Kępie placówek kulturalnych – szkoła prowadzona pod nazwą Kursy malarstwa i rysunku prof. Bolesława Kuźmińskiego.
- dom przy ul. Walecznych 9 – dom wielorodzinny z 1935 zaprojektowany przez Stanisława Barylskiego.
- dom przy ul. Walecznych 11 – czynszowa willa miejska z ok. 1936, zaprojektowana przez Bolesława Szmidta i Remigiusza Ostoję Chodkowskiego. Budynek posiada liczne elementy charakterystyczne dla funkcjonalizmu, jak np. charakterystycznie przeszkloną klatkę schodową, czy też balustrady z siatki i rurek. Z kolei z monumentalizmu zaczerpnięto projektując wysoki parter i symetryczną kompozycję. Również do tego stylu nawiązuje imitowany rysunek kamiennych płyt. Po obu stronach domu nadwieszone zostały tarasy. Budynek wpisany do rejestru zabytków.
- dom przy ul. Walecznych 12 – dom Krzymuskich z 1935-1937, zaprojektowany przez Helenę i Szymona Syrkusów. Podłużny budynek ustawiony został w linii północ-południe, co pozwoliło stworzyć mieszkaniom optymalne warunki oświetleniowe. Parter jest niski i lekko cofnięty. Wyłożony został klinkierowymi płytami, podobnie jak w przypadku willi Kiltynowicza przy ul. Katowickiej 26. Podtrzymywana przez słupy elewacja pokryta jest oknami. Ostatnie piętro jest lekko cofnięte, co pozwoliło na utworzenie długiego tarasu.
- dom przy ul. Walecznych 16 – dom, w którym mieszkał Julian Lisiecki.
- dom przy ul. Walecznych 17 – dom wielorodzinny z 1936 zaprojektowany przez Stanisława Barylskiego. Budynek wpisany do rejestru zabytków.
- dom przy ul. Walecznych 18 – dom wielorodzinny z 1935 zaprojektowany przez Konstantego Jakimowicza.
- dom przy ul. Walecznych 19 – dom z ok. 1930 roku, wpisany do rejestru zabytków.
- dom przy ul. Walecznych 21 – dom wielorodzinny z ok. 1937 zaprojektowany przez Zygmunta Konrada i Leonarda Kario.
- dom przy ul. Walecznych 22 – dom wielorodzinny z 1938 zaprojektowany przez Leonarda Kario.
- dom przy ul. Walecznych 27 – dom, w którym w latach 1945-1988 mieszkał i pracował artysta fotografik Leonard Sempoliński.
- dom przy ul. Walecznych 28 – dom, w którym w latach 1945-1957 mieszkał i pracował artysta malarz Jan Cybis. Po 1984 w budynku mieściła się galeria Saska Kępa prowadzona przez rzeźbiarkę Grażynę Roman, gdzie powierzchnia wystawowa dostępna była dla artystów, którzy poddawani byli szykanom.
- dom przy ul. Walecznych 30 - dom, w którym w czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 mieścił się wojskowy punkt sanitarny.
- dom przy ul. Walecznych 34 – dom wielorodzinny z 1936 zaprojektowany przez Maksymiliana Goldberga i Hipolita Rutkowskiego. Od frontu wyróżnia go ciąg loggi przez co przypominać może nadmorski ośrodek wypoczynkowy, zwłaszcza, że bulaje i długie tarasy nadają mu cechy stylu okrętowego (ang. streamline). Ustawione pod skosem okna poprawiają dostęp światła, a ich zygzakowate ustawienie wpisuje się w tendencje z lat 30. XX wieku. Do wyglądu tego budynku nawiązuje dom sąsiedni (ul. Francuska 28), na elewacji którego znajdują się zygzakowate wykusze.
- dom przy ul. Walecznych 36 – dom wielorodzinny z ok. 1936 zaprojektowany przez Hipolita Rutkowskiego.
- dom przy ul. Walecznych 36A – dom wielorodzinny z 1936 zaprojektowany przez Henryka Oderfelda. Kształt budynku (zbudowanego na planie trapezu) jest przykładem dopasowania projektu do działki. Charakterystycznymi elementami domu są także otwory okienne, zaokrąglone naroże i taras od strony ogrodu.
- dom przy ul. Walecznych 37 – drewniany dom z ok. 1880, wpisany do rejestru zabytków. Początkowo własność rodziny Przybytkowskich, następnie Szenków. Zwyczajowo zwany jest najstarszym domem na Saskiej Kępie, choć przeprowadzony w latach 70. remont był de facto rekonstrukcją budynku. Dom jest swego rodzaju pamiątką z czasów olęderskich, a jego charakterystyczne ustawienie jest świadectwem wybudowania przed momentem wytyczenia ulic.
- dom przy ul. Walecznych 38 – dom wielorodzinny z ok. 1938 zaprojektowany przez Henryka Szlagórskiego, wyróżniający się daszkiem nad drzwiami wejściowymi.
- gmach przy ul. Walecznych 59 – siedziba Praskiego Centrum Dziecka i Rodziny im. Aliny Margolis-Edelman (Fundacja Dzieci Niczyje).
|