Kościół św. Józefa Rzemieślnika

Kościół św. Józefa Rzemieślnika w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest Józef z Nazaretu.

Kościół św. Józefa Rzemieślnika w Bydgoszczy – kościół położony w Bydgoszczy, którego patronem jest Józef z Nazaretu.

Położenie

Kościół znajduje się przy ul. Toruńskiej 166 na północnym obrzeżu osiedla Wyżyny w Bydgoszczy.

Historia

Budowa kościoła odbyła się w kontekście intensywnego rozwoju ewangelickiej architektury sakralnej w Bydgoszczy i na jej przedmieściach w końcu wieku XIX i na początku XX. Wówczas wzniesiono na tym terenie osiem zborów ewangelicko-unijnych, w większości neogotyckich, licowanych czerwoną cegłą.

Gmina ewangelicko-unijna na terenie Małych Bartodziei, składająca się niemal wyłącznie z wyznawców narodowości niemieckiej powstała w 1901 r. Jej pastorem został Wilhelm Faure, który swa posługę pełnił do 1930 r. 24 września 1903 r. władze wydały zezwolenie na budowę kościoła, podobnie jak dla gmin Wilczak, Okole, Czyżkówko oraz Szwederowo.

Projekt świątyni autorstwa królewskiego okręgowego inspektora budowlanego Ismara Hermanna powstał w 1904 roku. Następnie przekazano go do Berlina, gdzie został zatwierdzony w Ministerstwie Robót Publicznych przez Friedricha Oskara Hossfelda- architekta, nadzorcę wszelkich prac w zakresie budownictwa sakralnego na obszarach znajdujących się pod zaborem pruskim. Równolegle, przy udziale tych samych autorów i zatwierdzających zrealizowano projekt dziś już nie istniejącego kościoła ewangelickiego pw. Marcina Lutra dla parafii Szwederowo oraz kościoła ewangelickiego dla parafii Wilczak. Prace przy wznoszeniu i wyposażeniu kościoła ukończono w 1906 r.

Świątynia służyła niemieckiej gminie kościoła ewangelicko-unijnego do 1945 r., chociaż najlepsze lata dla rozwoju parafii i zboru zakończyły się już wraz z wybuchem pierwszej wojny światowej.

Po wyjściu Niemców z Bydgoszczy świątynia parafia ewangelicka przestała istnieć. Władze miejskie przekazały świątynię do użytku katolików. Poświęcona świątynia otrzymała wezwanie św. Józefa Rzemieślnika i początkowo pełniła funkcję kościoła rektorskiego oraz filii Fary. Utworzenie parafii przy kościele nastąpiło 1 października 1946 r.

W latach 60. i 70. XX w. kościół zapewniał z konieczności obsługę duszpasterską dla mieszkańców budujących się nowych dużych osiedli Bydgoszczy: Wyżyn i Kapuścisk.

15 października 2006 r. bp Jan Tyrawa dokonał konsekracji świątyni.

Architektura

Kościół zbudowany został w stylu eklektycznym, łączącym cechy neogotyckie i neoromańskie.

Świątynia jest jednonawowa, z zamkniętym prosto prezbiterium skierowanym na południe. W narożu południowo-zachodnim znajduje się czworoboczna zakrystia. Od frontu dominuje masywna wieża z bocznymi aneksami, zwieńczona barokizującą sygnaturką. Korpus, wieża i aneksy nakryte są dachami dwuspadowymi. Trójkątne szczyty aneksów i wieży dekorowane są tynkowanymi płycinami.

O neogotyckim stylu budowli świadczą przede wszystkim oszkarpowanie bryły, krzyżowo-żebrowe sklepienie prezbiterium, okna z maswerkami oraz wimperga wieńcząca główny portal.

Świątynia w porównaniu ze sąsiednimi zborami ewangelickimi wzniesionymi w tym samym czasie na Wilczaku oraz Szwederowie prezentuje nieco skromniejszą formę architektoniczną, co wynika z realizmu wiernych parafii, o której wiadomo, że była niewielka.

Wystrój wnętrza

We wnętrzu kościoła zachowała się drewniana empora. W prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe, w nawie drewnianą pozorną kolebkę.

Organy

Organy w świątyni zostały zbudowane na pocz. XX w. przez Paula Voelknera z Bydgoszczy. W latach 80. XX w. zostały przebudowane przez Kazimierza Urbańskiego.