Plac Zbawiciela

Plac Zbawiciela w Warszawie (do 1901 Rotunda) – plac gwiaździsty w Warszawie, w Śródmieściu, w Śródmieściu Południowym, klasycystyczny, wytyczony w latach 1767–1768 w ciągu ulicy Marszałkowskiej jako jeden z placów Osi Stanisławowskiej.

Plac Zbawiciela w Warszawie (do 1901 Rotunda) – plac gwiaździsty w Warszawie, w Śródmieściu, w Śródmieściu Południowym, klasycystyczny, wytyczony w latach 1767–1768 w ciągu ulicy Marszałkowskiej jako jeden z placów Osi Stanisławowskiej.

Historia

Został zaprojektowany pod koniec XVIII wieku przez Jana Chrystiana Szucha, intendenta ogrodów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Plac Zbawiciela pierwotnie był elementem ogrodu na osi królewskiej rezydencji ujazdowskiej, stąd też charakterystyczny gwiaździsty plan tego placu.

Na początku XIX wieku miasto zaczęło się rozwijać w kierunku Mokotowa. W 1829 na miejscu dzisiejszego placu stała karczma. Po 1880 plac zabudowany był już kamienicami i przebiegała tędy linia tramwaju konnego.

Pod koniec wieku liczba ludności zamieszkującej ten rejon wzrosła tak znacznie, że zaszła konieczność budowy nowego kościoła i w rezultacie 12 października 1901 roku wmurowano kamień węgielny pod kościół Najświętszego Zbawiciela w Warszawie.

W trakcie prac remontowych torowiska tramwajowego, w kwietniu 2011 został odkopany nieznany, niemiecki bunkier z okresu II wojny światowej. Bunkier planowano wydobyć i przekazać do muzeum. Ostatecznie jednak obiekt zabezpieczono i pozostawiono ukryty pod nowo wyremontowanym torowiskiem, ponieważ operacja jego wydobycia spowodowałaby wielodniowe wyłączenie ruchu tramwajowego w znacznej części miasta (konieczność demontażu słupa trakcyjnego i rozpięcia sieci trakcyjnej w obrębie skrzyżowania linii tramwajowych).

Przecinają się tu ulice:

• Marszałkowska,
• Mokotowska,
• 6 Sierpnia – obecnie Nowowiejska, od strony Politechniki Warszawskiej i Aleja Wyzwolenia, od strony Ujazdowa i Łazienek.

Zabudowa

• róg Mokotowskiej i Marszałkowskiej – kamienica z przełomu XIX/XX wieku, gruntownie przebudowana w latach 2002–2005: zachowano tylko ścianę frontową, a budynek podwyższono o dwa przeszklone piętra.
• róg Nowowiejskiej i Marszałkowskiej – Kamienica Domańskich zbudowana w latach 1893–1894, od 1938 do 1939 praktycznie pozbawiona ozdób.
• róg Mokotowskiej i al. Wyzwolenia – Kamienica Jasieńczyka-Jabłońskiego zbudowana w latach 1909–1910, po wojnie pozbawiona wielu secesyjnych detali.
• róg Marszałkowskiej i Mokotowskiej (południowa część placu) – kościół Najświętszego Zbawiciela w Warszawie budowany w latach 1901–1927.
• róg Marszałkowskiej i al. Wyzwolenia – fragment osiedla Latawiec zbudowanego w latach 1960–1961.

W ramach budowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, na początku lat 50. XX wieku zaprojektowano otoczenie placu Zbawiciela jednolitą, klasycystyczną kolumnadą. Inwestycja została zrealizowana jedynie we fragmentach.

Dodatkowo po stronie zachodniej znajdują się budynki z lat 50., związane z budową MDM-u.

Ciekawostki

• W czasie budowy MDM planowano kościół pozbawić wież. Tego zamysłu nie zrealizowano i ostatecznie wydano pozwolenie na ich odbudowę.
• Przy placu działa słynna w Warszawie szkoła językowa metodystów.
• W jednym z mieszkań przy placu rozgrywa się akcja filmu Krzysztofa Krauzego Plac Zbawiciela.
• Na placu znajduje się popularna instalacja tęczy Julity Wójcik i Instytutu Adama Mickiewicza.