Aleje Ujazdowskie

Aleje Ujazdowskie – ulica w Śródmieściu Warszawy stanowiąca fragment Traktu Królewskiego.

Aleje Ujazdowskie – ulica w Śródmieściu Warszawy stanowiąca fragment Traktu Królewskiego.

Przebieg

Aleje Ujazdowskie zaczynają się skrzyżowaniem z ulicą Bagatela, a kończą na placu Trzech Krzyży. Znajdują się w komunikacyjnym ciągu następujących ulic:

• Aleje Ujazdowskie – Nowy Świat – Krakowskie Przedmieście

Obecnie na całej swojej długości jest to szeroka aleja o dwóch pasach ruchu w każdą stronę, rozdzielonych podwójną linia ciągłą. Wzdłuż całej alei wytyczona jest droga dla rowerów.

Historia

Pierwsze wzmianki o ulicy prowadzącej do Ujazdowa (Jazdowa) pochodzą z 1659. W latach 1724-1731 z polecenia króla Augusta II wytyczona została tzw. Droga Kalwaryjska prowadząca od dzisiejszego placu Trzech Krzyży do Grobu Chrystusa niedaleko Zamku Ujazdowskiego, stając się zaczątkiem dzisiejszych Alej. Było to założenie ostentacyjnie dewocyjne, wzdłuż drogi krzyżowej wzniesiono 28 kaplic.

Religijna wymowa tego szlaku uległa stopniowemu zatarciu tak, że w 1766 był już częścią Traktu Królewskiego jako Aleja Belwederska, prowadząca do Belwederu.

W roku 1827 powstała Dolina Szwajcarska, szybko stając się popularnym miejscem spotkań i imprez masowych. W 1857 przy ulicy zapalono pierwsze latarnie gazowe, a w 1879 rozpoczęto kanalizowanie. Druga połowa XIX wieku to początek zabudowy willowej i pałacowej w Alejach – powstały liczne siedziby arystokracji i przemysłowców. Po I wojnie światowej znalazły tu siedziby poselstw i ambasad.

W czasie II wojny światowej w ramach planu Pabsta umiejscowiono tu dzielnicę niemiecką, a Aleje przemianowane zostały na aleję Lipową (Lindenallee), a później na aleję Zwycięstwa (Siegesallee). W 1944 zabudowa ulicy uległa zniszczeniom w czasie powstania warszawskiego i odbudowa trwała aż do 1955. W okresie stalinowskim po śmierci Józefa Stalina w 1953 przemianowana na Aleję Stalina. Starą nazwę przywrócono dopiero w 1956. Odbudowa Alej jednak nie była dokładna – powstało osiedle Latawiec i wiele budynków w rejonie ulicy Koszykowej i placu Na Rozdrożu oraz ulic Pięknej i Matejki przestało istnieć. Także przebicie Trasy Łazienkowskiej zmieniło wygląd ulicy – miejsce po dawnym dworze książąt mazowieckich na Jazdowie znalazło się w osi jezdni i przestało istnieć.

W 1994 Trakt Królewski w Warszawie wraz z historycznym zespołem miasta i Wilanowem został uznany za pomnik historii.

Otoczenie

Przy Alejach Ujazdowskich znajduje się gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (dawniej Urzędu Rady Ministrów, kilka innych budynków rządowych, wiele ambasad, a w pobliżu Zamek Ujazdowski oraz Park Ujazdowski i Łazienki Królewskie.

Obiekty

• Gmach Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (nr 1)
• Łazienki Królewskie
• Pomnik Fryderyka Chopina
• Pomnik Henryka Sienkiewicza
• Ogród Botaniczny (nr 4)
• Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego (nr 4)
• Pałac Rembielińskiego lub Lesserów (nr 6a)
• Ministerstwo Sprawiedliwości (nr 11)
• Park Ujazdowski
• Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego
• Osiedle domków fińskich
• Pałac Sobańskich – siedziba Klubu Polskiej Rady Biznesu (nr 13)
• Pałac pod Karczochem – Ambasada Litwy (nr 14)
• Pałacyk Wielopolskich – b. siedziba Ambasady Wielkiej Brytanii (nr 15)
• Kamienica Władysława Ławrynowicza (nr 22)
• Pałacyk Leszczyńskich, b. siedziba Ambasady Jugosławii/Serbii (nr 23/25)
• Pałacyk Śleszyńskich, b. siedziba Ambasady Jugosławii/Serbii (nr 25)
• Kamienica pod Gigantami (nr 24)
• Pałacyk Wilhelma Ellisa Raua – Ambasada Szwajcarii wraz z przedstawicielstwem organizacji promocji eksportu Osec (nr 27)
• Ambasada Stanów Zjednoczonych Ameryki (nr 29/31)
• Pałacyk Dziewulskich – Ambasada Bułgarii (nr 33/35)
• Pałacyk Karnickich – Niemiecki Instytut Historyczny w Warszawie (nr 39)
• Kamienica Ignacego Bernsteina – Ambasada Czarnogóry (nr 41)
• Kamienica Ericssona (nr 47)
• Okręgowa Rada Adwokacka oraz „Klub Adwokata” (nr 49)
• Ambasada Nowej Zelandii (nr 51)
• Kościół św. Aleksandra (plac Trzech Krzyży przy al. Ujazdowskich)